Akademik Veri Yönetim Sistemi
4th EMISSC InternationalEntrepreneurship and Social Sciences Congress, İstanbul, Türkiye, 29 - 30 Kasım 2019
Toksik Liderliğin
Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Araştırma
ÖZET
Adeta
bir şemsiye gibi (Schmidt,2008) içerisinde yıkıcı liderlik, otoriter liderlik, narsist
liderlik, kaba-zorba liderlik gibi liderlik türlerinden bazı negatif
özellikleri barındıran toksik liderlik (Özer ve diğ., 2017; Reyhanoğlu ve Akın,
2016), kısaca örgütte yöneticilerin çalışanlara karşı olumsuz tavırlar sergilemesi
olarak ifade edilebilir. Schmidt (2008) toksik liderlerin çalışanların refahını
göz ardı ettiğini, empatiden yoksun olduklarını, tehdit veya otorite ile iş
yaptırdıklarını, kendilerine odaklanmış olduklarını ifade etmektedir. Bu yüzden
toksik liderle çalışanların işten ayrılma, kuruma bağlanmama, tükenme gibi
davranışlar gösterebilecekleri vurgulanmaktadır. Bu sonuçlardan biri de
çalışanların sinizme yönelmeleri, sinik davranışlar göstermesidir. Sinizm; iş
görenin yöneticiler, çalışma arkadaşları ya da çalıştığı kuruma karşı küçümseme,
umutsuzluk, hayal kırıklığı ve hor görme gibi olumsuz duygular ve güvensizlik
hissetmesidir (Andersson, 1996). Sinizm üzerine yapılan araştırmalar
incelendiğinde, sinizmin; etkili olmayan liderlik ve yönetim davranışından da
etkilendiği görülmektedir (Türköz ve diğ., 2013). Bu çalışmada da çalışanların
toksik liderlik algılarının sinik davranışları üzerindeki etkisi inceleme
konusu yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini İstanbul’da bir otomotiv firmasından
çalışan 160 kişi oluşturmaktadır. Anket yöntemi kullanılarak yapılan
araştırmada Brandes, Dharwadkar ve Dean (1999) tarafından geliştirilen ve
Kalağan (2009) tarafından Türkçeye çevrilerek uyarlaması yapılan 13 ifadeli
“Örgütsel Sinizm Ölçeği” ile Schmidt (2008) tarafından geliştirilen ve Çelebi,
Güner ve Yıldız (2015) tarafından Türkçeye çevirip uyarlanan 30 ifadelik Toksik
Liderlik Ölçeğinden faydalanılmıştır. Ölçeklere doğrulayıcı faktör analizi uygulandıktan
sonra araştırmanın modeli test etmek üzere regresyon analizi yapılmıştır. Elde
edilen sonuçlardan toksik liderlik algısının çalışanların sinik davranışları
üzerinde açıklayıcı etkisinin olduğu ortaya çıkmıştır. Faktör analizi sonucunda
ortaya çıkan alt boyutlar açısından bakıldığında duygusal sinizm üzerinde
toksik liderliğin değer bilmezlik boyutunun, davranışsal sinizm üzerinde toksik
liderliğin değer bilmezlik ve olumsuz ruhsal durum boyutlarının, bilişsel
sinizm üzerinde de olumsuz ruhsal durum boyutunun açıklayıcı katkısı olduğu
anlaşılmıştır. Ayrıca demografik değişkenlerden sadece medeni durumun analizlerde
anlamlı bir farklılık ortaya koyduğu görülmüştür. Toksik Liderlik algısıyla, bekârların
evlilere göre daha çok sinik davranış gösterdikleri ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sinizm, Örgütsel
Sinizm, Toksik Liderlik
The Relationship
Between Toxic Leadership And Organizational Cynicism: A Research In The
Automotive Sector
ABSTRACT
Toxic leadership
can be described as an “umbrella” (Schmidt,2008), which contains some negative
features such as destructive leadership, authoritarian leadership, narcissistic
leadership, vulgar-bullying leadership (Özer et al., 2017; Reyhanoğlu and Akın,
2016). In short, it can be expressed as
the negative attitude of the managers towards the employees in the
organization. Schmidt (2008) states that toxic leaders ignore the welfare of
employees, lack empathy, engage in threats or authority, and focus on
themselves. Therefore, it is emphasized that employees with toxic leaders may
behave like quitting, not being connected to the institution, and being
exhausted. One of these results is that employees tend to cynicism and show
cynical behaviors. Cynicism; It is that the employee feels negative feelings
and insecurity such as scorn, despair, frustration and contempt for managers,
colleagues or the institution where he/she works (Andersson, 1996). When the
studies on cynicism are examined, cynicism; ineffective leadership and
management behavior (Türköz et al., 2013). In this study, the effect of
employees' perceptions of toxic leadership on their cynic behavior was
investigated. The sample of the study consists of 160 people working in an
automotive company in Istanbul. In the study which was conducted by using the
questionnaire method, “Organizational Cynicism Scale” was used to create the
survey. “Organizational Cynicism Scale” was developed by Brandes, Dharwadkar
and Dean (1999) and translated into Turkish by Kalağan (2009) was used. In
addition, the Toxic Leadership Scale, developed by Schmidt (2008) and
translated into Turkish by Çelebi, Güner and Yıldız (2015), was also used.
After the confirmatory factor analysis was applied to the scales, regression
analysis was performed to test the research model. The results revealed that
the perception of toxic leadership had an explanatory effect on the cynical
behaviors of the employees. In terms of the sub-dimensions that emerged as a
result of factor analysis, it was understood that the value of toxic leadership
on emotional cynicism, the value of toxic leadership on behavioral cynicism and
the negative mental state dimensions on cognitive cynicism were the explanatory
contribution of cognitive cynicism. In addition, only marital status among
demographic variables revealed a significant difference in the analyzes. With
the perception of Toxic Leadership, it is revealed that singles behave more
cynically than married people.
Key Words: Cynicism,
Organizational Cynicism, Toxic Leadership