MECAZ ÖLDÜ YAŞASIN İMGE !


Babacan M.

Yedi İklim, cilt.39, sa.427, ss.27-31, 2025 (Hakemsiz Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 39 Sayı: 427
  • Basım Tarihi: 2025
  • Dergi Adı: Yedi İklim
  • Sayfa Sayıları: ss.27-31
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

MECAZ ÖLDÜ YAŞASIN İMGE !

Mahmut BABACAN

 

            Şiirlerindeki zengin çağrışım ve göndermeleri ile dikkat çeken bir şair olan Kamil Eşfak Berki, eserlerinde çoğu kez insana ve hayata dair hakikati, kendine özgü imge, ironi ve metafizik inceliklerden kopardığı, sıkı işlenmiş bir şiir yapısı oluşturur. Berki’nin şiirlerinde beslenme kaynaklarının, büyük şiir geleneğimiz kadar, modern dünya şiiri olduğunu da görülür.  

            Kamil Eşfak Berki, şairliğinin yanı sıra denemeleri, incelemeleri ve poetik yazıları ile de ciddi bir edebiyat adamıdır. Erkan Kara’ya göre  “donanımı ile eleştiri yazılarındaki isabetli ve can alıcı tesbitleri ile aynı zamanda güçlü bir eleştirmen”dir.  Berki, yine şiir alanında yaptığı tercümeleri ile özellikle de Ezra Pound şiirinden çevirileri ile dikkat çekmiştir. Berki, sanatların birbirinden yararlanmasının yaratıcılığa katkısı olacağını gayet iyi bilir ve bunu şiirinin yapısında, ‘sesli görmenin, renkli duymanın yani duyumdaşlığı,’ resim ve müzikten faydalanarak ulaşılabilirliğini göstermek ister. Bunun için, şiirin de diğer disiplinlerle birlikte daha gelişen bir süreç olduğunu bilen Berki, kendi estetiğini bütünüyle bulabilmek için resim ve müzikle ünsiyet kurmayı unutmamıştır. Buradan hareketle, Berki şiirini daha iyi anlayabilmek adına, şiirinde resim ve müziğin etkilerini de saptamaya ihtiyaç duyulur. (Erkan Kara,  “Kamil Eşfak Berki Şiirine Değinmeler”, Akatalpa, nr.  229, Ocak 2019, sf. 12 )Kâmil Eşfak Berki bu şiiri ile Tanzimat’tan sonra Şinasi ile birlikte şiirimizde görülen değişikliği, “yanlış batılılaşma” (!) ve gelenekten kopuşumuzu ironik bir dille eleştirir.  Medeniyet değişikliğini  şiirde mecazı bırakıp imgeyi tercih edişimizi, hatta imge sanılanların aslında simge olduğuna dikkat çekerek imge ile simgeyi karıştırmamızı alaycı bir üslupla eleştirir.   Böylece poetik bir eleştiri ile toplumsal bir eleştirinin harmanlandığı bir şiir kaleme alan şair,  imge ile simgeyi karıştıran kafası karışıklara bize sadık dost “eski mecaz”ın kıymetini bilmeye davet ediyor.