İNŞAAT SEKTÖRÜNDEKİ ERGONOMİK RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE BİR UYGULAMA


Zorlutuna A., Kılıç H. S.

International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, cilt.34, sa.1, ss.14-26, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

İnsanın etkileşimde bulunduğu bütün unsurları insanın özelliklerine uygun olacak şekilde tasarlamayı amaç edinen ergonomideki önemli konulardan bir tanesi de risk değerlendirmesidir. Başta boyun, sırt, bilek, kol, omuz ve bacaklar olmak üzere çeşitli vücut bölgelerinin riske maruz kalma düzeyinin belirlendiği risk değerlendirmesinde Hızlı Tüm Vücut Değerlendirmesi (REBA), Hızlı Üst Ekstremite Değerlendirmesi (RULA) ve Hızlı Maruziyet Değerlendirme (HMD) gibi çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Ancak risk seviyesi sektörlere göre değişmektedir. İnşaat sektörü en riskli sektörlerden biridir ve önemine binaen bu çalışmada ele alınmıştır. Bu çalışmanın amacı, en tehlikeli sektörlerden biri olan inşaat sektöründe ergonomik risk değerlendirme tekniklerini uygulayarak risk düzeylerini ortaya koymaktır. Ayrıca, diğer bir amaç da, ülkemizde, inşaat sektöründe, işverenler arasında Kas İskelet Hastalıklarının (KİH) önlenmesi veya ortaya çıkmasının azaltılması için erken aşamada proaktif risk değerlendirmesine sahip olmanın önemi konusunda bilgi ve farkındalık yaratmaktır. Çalışmada kullanılan metodoloji temel olarak beş adımdan oluşmaktadır. İnşaat sektörüne uygun Ergonomik Risk Değerlendirme (ERD) tekniklerinin belirlenmesi ile başlayan süreç, inşa sürecindeki sık tekrarlanan faaliyetlerin belirlenmesi, ERD tekniklerinin ilgili faaliyetler için uygulanması, karşılaştırılmalı analizlerin yapılması ve yorumlanması ile devam ederek, iyileştirme önerilerinin yapılması ile bitmektedir. Bir Türk inşaat firmasındaki riskleri ortaya çıkarmak için REBA, RULA ve HMD uygulanmıştır. İki farklı site inşaatının farklı kısımlarında yapılan incelemelerde; REBA metodu uygulandığında 7 duruşta yüksek risk, 5 duruşta orta risk; RULA metodu uygulandığında 8 duruşta çok yüksek risk, 4 duruşta orta risk; HMD metodu uygulandığında ise 2 duruşta çok yüksek risk, 7 duruşta yüksek risk, 3 duruşta ise düşük risk oluştuğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak elde edilen veriler göstermektedir ki; her ne kadar usta olarak adlandırılsalar da, çalışanlar sağlıklı ve güvenli çalışmayı bilmemektedirler