Akademik Veri Yönetim Sistemi
1st International Congress on Seeking New Perspectives in Education, İstanbul, Türkiye, 11 - 12 Mayıs 2018, ss.220-222
KİMYA ÖĞRETMENLERİNİN ‘ELEKTROKİMYA KONUSUNDA
KAVRAM YANILGILARI’ KAVRAMINA İLİŞKİN FARKINDALIK
DURUMU
Musa .ce a , İsmail Ateş b
(a) Prof. Dr., Marmara .niversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Kimya Eğitimi Ana Bilim Dalı, İstanbul
(b) Doktora .ğrencisi, Marmara .niversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kimya .ğretmenliği Programı, İstanbul
ÖZET
Bu .alışmanın amacı kimya .ğretmenlerinin ‘elektrokavram yanılgısı’ kavramına ilişkin
farkındalık durumu ve sahip oldukları farkındalık durumu ile .ğretmenlerin, kavram
yanılgılarının oluşum/devam nedenleri konusuna ilişkin g.rüşleri, yanılgıların giderilmesi
i.in kullanmayı tercih ettikleri ya da edecekleri .ğretim y.ntemlerinin niteliği ile olan
ilişkisini belirlemektir. Nicel araştırma y.nteminin kullanıldığı araştırmanın .rneklemini
2016-2017 d.neminde, İstanbul ilindeki 20 orta.ğretim kurumunda g.rev yapmakta olan
95 kimya .ğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın .rneklemini kolay ulaşılabilecek
katılımcılar oluşturmuştur. Araştırmada, .ğretmenlerin kavram yanılgısı kavramına ilişkin
farkındalık durumunu belirlemek amacıyla 12 maddeden oluşan tutum .l.eği kullanılmıştır.
.l.eğin Cronbacha alpha güvenirlik katsayısı 0.76 olarak bulunmuştur. Ayrıca,
.ğretmenlerin kavram yanılgılarının oluşum/devam nedenleri konusuna ilişkin g.rüşleri,
yanılgıların giderilmesi i.in kullanmayı tercih ettikleri ya da edecekleri .ğretim
y.ntemlerinin niteliğine ilişkin g.rüşleri ise, kapalı u.lu sorulardan oluşan bir anket ile
belirlenmiştir. Anketten elde edilen verilerin analizinde i.erik analizi kullanılmıştır. Anket
verilerine g.re, .ğretmenlerin frekans ve yüzde dağılımları belirlenmiş ve kavram yanılgısı
kavramına ilişkin farkındalık durumları ile anketin diğer b.lümlerine verdikleri yanıtlar
arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla, “ilişkisiz grup t testi” ve “tek
y.nlü varyans analizi” kullanılmıştır. S.z konusu analizlerin ger.ekleştirilmesinde SPSS-20
paket programı kullanılmıştır. Araştırma bulguları, kimya .ğretmenlerinin kavram yanılgısı
haberdar olduğunu ortaya koymaktadır. Bu .er.evede .ğretmenlerin, gerek .ğretim
yaklaşımlarına ilişkin tercihlerinde, gerekse kavram yanılgılarının oluşum nedenlerine ilişkin
g.rüşlerinde yapılandırmacı anlayışı yansıtacağı düşünülebilir. Ancak, .ğretmenlerin
kavram yanılgılarını gidermek amacıyla kullanmayı tercih ettikleri/edecekleri .ğretim
yaklaşımlarının başında, .ğrencilerin sahip olduğu kavram yanılgılarına değinmeksizin
bilimsel bilginin .ğretmen tarafından .ğrencilere aktarıldığı .ğretim yaklaşımları
gelmektedir. Bu durumda, her ne kadar kavram yanılgısı kavramına ilişkin farkındalıkları
yüksek olmuş olsa da, .ğretmenlerin yapılandırmacı anlayış temelli .ğretim yaklaşımlarını
tercih etmediği, tercih edilen .ğretim yaklaşımlarının .oğunlukla geleneksel bilgi aktarımı
.ğretim anlayışının temelinde şekillendiğini s.ylemek yanlış olmayacaktır. Yine araştırma
bulgularına g.re, “.ğretmenlerin kavram yanılgıları konusundaki bilgi yetersizliği”, “Sınıf
i.inde dil kullanımına ilişkin dikkatsizlikler” ve “Ezbere dayalı .ğretim y.ntemlerinin
kullanımı” gibi yapılandırmacı anlayış .er.evesinde kavram yanılgılarının oluşum ve devam
aşamalarında .nemli katkısı olduğu kabul edilen bazı nedenler, .ğretmenlerin büyük bir
b.lümü tarafından hi. katkısı olmayan etmenler olarak nitelendirilmektedir. Oysaki
yapılandırmacı anlayışa g.re, yukarıda anılan bu nedenler sadece kavram yanılgılarının
oluşumunda rol oynamamakta, esasen .ğrenmenin ger.ekleşmesinde temel olduğu kabul
edilen .ğelerdir. .ğrenme olayının, bu anlayış tarafından betimlendiği bi.imde
1. Uluslararası Eğitimde Yeni Arayışlar Kongresi
1st International Congress on Seeking New Perspectives in Education
anlaşılmadığı sürece, .ğretmenlerimizden .ğrencilerin oluşturmuş olduğu kavramlar ve
kavram yanılgılarının .nemini kavraması, .nceden oluşturulmuş olan kavramları a.ığa
.ıkartacak, sınıf i.inde kullanımlarını sağlayacak ve yeni oluşturulmakta olan kavram ve
yanılgıların niteliğini araştıracak pedagojik yaklaşımların tercih edilmesi ya da kullanılması
olanaklı olmayacaktır. Sonu. olarak kavram yanılgısı kavramına ilişkin farkındalığın yüksek
olması, .ğretmenlerimizin bu konuda gerekli pedagojik kararları alması ve uygulamaya
koyması i.in yeterli olmadığı s.ylenebilir. Bu durumunda, gerek yapılandırmacı .ğrenme
anlayışını, gerekse bu anlayış temelli pedagojik yaklaşımları .ğretmenlerimize kazandırmayı
hedefleyen hizmet i.i kursların düzenlenmesi gerekmektedir.