Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2019
Şirket
birleşmelerinde ortakların korunması, belirlediği ilkeler ve tanıdığı dava
hakları nazara alındığında, kanun koyucunun özel önem atfettiği hususlardan
biridir. Devrolunan şirketin ortaklarının, mevcut pay ve haklarını karşılayacak
değerde, devralan şirket pay ve haklarını iktisap etmesi esastır. Birleşmenin
ortakların malvarlığı cephesinde yarattığı olumsuz sonuçlar, ortaklığın
devamlılığı ilkesi çerçevesinde, denkleştirme davası ile denetlenmektedir (TTK
m. 191). Bu davada ortaklar, pay ve haklarının gereğince korunmamış veya
ayrılma akçesinin uygun belirlenmemiş olması gerekçesiyle, uygun bir
denkleştirme isteyebilirler. Öte yandan, Kanun’un birleşmeye ilişkin
hükümlerinin ihlali, yine ortakların açabileceği, özel iptal davası ile
denetlenmektedir (TTK m. 192). Kanun koyucu, ilgili hükümlerin ihlaline iptal
sonucunu bağlamakta; ancak eksikliklerin giderilmesi mekanizması ile bu ağır
yaptırımla karşılaşılmaması için devralan şirkete olanak tanımaktadır. Son
olarak, birleşme işlemlerine katılan bütün kişilerin, ortaklara karşı kusurları
ile vermiş oldukları zararlardan sorumlu oldukları düzenlenerek, ortakların zararlarını
tazmin edecek bir özel sorumluluk davası öngörülmektedir (TTK m. 193). Böylece
birleşme karşısında ortaklar, üç farklı mekanizma ile koruma altına alınmış
olmaktadır.
Regarding the principles determined and the
right to sue recognized, the protection of the shareholders in the mergers is
one of the issues that the legislator attaches special importance to. It is
essential that the shareholders of company being acquired attain the shares and
rights in the acquiring company equivalent to those in the company being
acquired. The negative results of merger on the assets of the shareholders are reviewed
by an examination case within the framework of the continuity of the
partnership principle (TCC Art. 191). In the present case, the shareholders may
demand an appropriate compensation on the grounds that their share and rights
are not properly protected or the amount of any cash payment is not determined
appropriately. On the other hand, the violation of the provisions of the Law
relating to the merger is controlled by a special nullification case, which could
be filed by the shareholders (TCC Art. 192). The legislator has concluded the nullification
of the violation of the relevant provisions; however, the elimination of
deficiencies mechanism allows the acquiring company to avoid it. Finally, it is
foreseen a liability case to compensate shareholders’ damages that allows all
persons participating in the merger transactions are liable for the damages
they incurred against the them (TCC Art. 193). Thus, the partners are protected
by three different mechanisms against the merger.