Akademik Veri Yönetim Sistemi
Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, cilt.9, sa.17, ss.161-203, 2017 (Hakemli Dergi)
Tarihi İpek yolunun geçtiği Orta Asya, jeopolitik konumuyla Türk uygarlıklarının ekonomik kaynağı olmuş, bu yüzden tarih boyunca sahip olduğu zengin yeraltı kaynakları ile dünya devletlerinin dikkatini çekmiş ve önemli mücadelelere sahne olmuştur. Bölge, günümüzde de Avrupa, Asya ve Pasifik arasındaki ekonomik ilişkilerin ve uluslararası dış ticaret bağlantılarının kurulmasında önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nden Özbekistan ve Kazakistan ile Türkiye arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin ölçeği ve yönü incelenmeye çalışılmış ve ülkelerin finansal güçlerine değinilmiştir. Bu bağlamda; ülkelerin etnik ve siyasi yapıları, ekonomik ve ticari yapıları, birbirleriyle gerçekleştirdikleri dış ticaret miktarı, ürün çeşidi ve dinamikleri, ticari anlaşmalar ve protokoller ele alınmış, ayrıca üç ülkenin merkez bankaları ve bankacılık sistemleri karşılaştırılmıştır. Çalışmanın amacı; Türkiye, Özbekistan ve Kazakistan arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin güçlenmesi yönünde yapılabileceklerin ve bu süreçte ülke merkez bankalarının ve bankacılık sistemlerinin rolünü ortaya koymaktır. Çalışmada, Türkiye’nin çeşitli dünya ülkeleri ile önemli ekonomik ve ticari ilişkilerinin bulunduğu ve finansal sisteminin güçlü bir yapıda olduğu anlaşılmıştır. Buna karşın Özbekistan ve Kazakistan’ın, ekonomik ve ticari açıdan Türkiye ile daha sıkı ilişki içinde olduğu, finansal sistemlerinin yeterince gelişmediği ve Türkiye’nin söz konusu ülkeler açısından stratejik ve vazgeçilmez bir paydaş olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Orta Asya, Ekonomik Yapı, Dış Ticaret, Merkez Bankası, Bankacılık Sistemi
Jel Kodları: E58, F13, F15, G21, N75
The Central Asia wherein the historical Silk Road exists became the economic source of the Turkish civilizations with its geopolitical status and therefore, it had drawn quite big attention of the world states due its rich underground sources and became a scene of many significant battles and challenges. This region still has a very important place today as well, while establishing economic relationships along with international foreign trade connections among the Europe, Asia and Pacific countries. In this study, the scale and direction of the economic and commercial relationships were examined among Turkey and Uzbekistan and Kazakhstan of which are one of the Central Asian Turkic Republics and also, the financial capacity of the aforementioned countries were depicted. In this regard, the ethnical and political structures of the said countries as well as their economic and commercial structures, the volume of the foreign trade realized among them, the variety of the products and their dynamics, commercial agreements and protocols were also mentioned about and furthermore, the central banks of all three countries and their banking systems were compared to each other. The purpose of this study is to set forth of what can be done in order to enhance the economic and commercial relationships among Turkey, Uzbekistan and Kazakhstan while drawing attention to the role of their banking systems and Central Banks. It is understood during this study that, Turkey has been sustaining important economic and commercial relations with various countries all around the world and its financial system has a very robust structure. On the other hand, it was drawn to the conclusion that Uzbekistan and Kazakhstan have more close relationships with Turkey in economic and commercial terms but their financial systems have yet not developed as is required to be and therefore, Turkey is both a strategic and indispensable stakeholder for both of the countries in question.
Keywords: Central Asia, Economic Structure, Foreign Trade, Central Bank, Banking System
Jel Codes: E58, F13, F15, G21, N75