Akademik Veri Yönetim Sistemi
METAVERSE VE BİLGİ YÖNETİMİ e-Belge Yönetimi * e-Arşivler * NFT * Veri Merkezleri * Bilgi Güvenliği , Burcu YILMAZ,M. Oytun CİBAROĞLU,Doç. Dr. Bahattin YALÇINKAYA; Prof. Dr. Fahrettin ÖZDEMİRCİ,Mehmet TORUNLAR, Editör, Ankara Üniversitesi, Ankara, ss.133-149, 2023
Hukuk, bilgi ve belgenin en yoğun ve karmaşık kullanıldığı alanlardan biridir.
Birçok kişi, mahkemelerin veya hukuki süreçlerin dosyadaki eksiklikler nedeniyle
davayı veya işlemi ertelediğine şahit olmuştur. Hukuk alanındaki bilgi ve belge
kullanımı, yargı süreciyle doğrudan ilişkili olabileceği gibi, yargılamayı veya hukuki
iş süreçlerini etkileyen belge ve bilgi eksikliğinden de kaynaklanabilir. Bu
bağlamda, hukuk, bilgi ve belge yönetimi konusunda en katı kurallara sahip
alanlardan biri olarak kabul edilebilir. Dijitalleşen dünya ile birlikte, hukuk alanında
da dijital dönüşüm kaçınılmaz olmuştur. Hukuktaki dijitalleşme, diğer sektörlerden
daha hızlı ve geniş bir perspektife ulaşmıştır. Bunun temel nedeni, yargılamanın ve
hukuki süreçlerin uzun zaman dilimlerine yayılmasıdır. Dijitalleşme sayesinde, bu
süreçlerin daha kısa zaman içerisinde çözüme ulaşacağı beklentisi son 30 yılın
dikkate alınmasıyla anlaşılabilir durumdadır. Yargılama ve hukuki süreçler, sadece
davacı, davalı ve onları temsil eden taraflar açısından değil, aynı zamanda bu işleri
yerine getiren kurum ve kuruluşları da etkilemektedir. Türkiye'de bu bağlamda
atılan son derece önemli bir adım, UYAP sisteminin devreye girmesidir. Yaklaşık
20 yıldır etkin olarak kullanılan UYAP, uluslararası alanda diğer ülkelerin örnek
aldığı bir sistem olarak dikkat çekmektedir. Ancak, UYAP'ın işleyişi her ne kadar
stabil ve ihtiyaçları karşılayacak şekilde tasarlanmış olsa da, bilgi ve belge yönetimi
açısından belirgin bir taksonomik sınıflandırmaya ve bu sınıflar arasında organik
bağlara sahip değildir. Hukuk alanında bilgi ve belge yönetimi, hukukçuların
süreçleri eksiksiz yönetmesi açısından önemli bir konudur. Temsil ettikleri
müvekkillerinin haklarını koruma veya onların iş ve işlemlerini eksiksiz yerine
getirme anlamında doğrudan bilgi ve belgeye ihtiyaç duyarlar. Belgelerin yargı
yoluna göre nasıl bir rota izleyeceği, belgelerin nasıl sınıflandırılacağı, dava veya
vaka dosyalarındaki düzenin nasıl organize edileceği konusunda sorunlar
yaşanmaktadır. Ceza, Hukuk ve İdare mahkemelerinde oluşturulan dava
dosyalarında belgelerin nasıl oluşturulduğu ve hangi iş akışlarını izlediği; İcra, İflas ve Satış Müdürlüklerinde dosyalara kimlerin taraf olduğu ve dosyalardaki belgelerin
nasıl bir rota izlediği, genel olarak aydınlatılması gereken sorunlardır. Zira hukuk
alanında dijital anlamda bir devrim yaşanmaktadır. Hukuktaki dijital dönüşümün en
önemli unsuru, dava ve sözleşme yönetimi konusunda yapay zeka temelli
yazılımların ve sistemlerin ortaya çıkması olarak gösterilebilir. Bu tür sistemler,
hem avukatların hem de para legallerin işlerine kolaylık sağlayan faktörlere sahiptir.
Sadece işlerin kolaylaşması değil, aynı zamanda işlemlerin doğruluk oranının
artması, sonuçlanan davalarda başarı oranının yükselmesi, kolayca bilgi ve belgeye
erişim ve sonuçlanan dosyaların bilgi birikimi olarak geri dönüşü gibi faydalar da
sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hukukta Bilgi Yönetimi, Hukukta Belge Yönetimi, Hukukta
Yapay Zekâ Kullanımı