Kekik ile Doğal Boyama Yapılan Hatay İpeğinin Haslık Sonuçlarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle En Uygun Seçeneğinin Belirlenmesi


Creative Commons License

Özomay M.

Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, sa.31, ss.531-538, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışmada Hatay İpeği ele alınmıştır. Türkiye’nin güneyinde, genellikle Hatay’ın ilçelerinde mahalli tezgâhlarda dokunarak
örtünme veya çeşitli giyim eşyası olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada doğal ekru renkteki ipek kozasından elde edilen iplik le
do kunmuş Hatay İpeği’nin renklendirilmesi üzerinde çalışılmıştır. Bu amaçla Akdeniz Bölgesi’nde sıklıkla yetiştirilen bir bitki olan
kekik bitkisi boya için tercih edilmiş ve 3 farklı mordanın toplamda 15 farklı konsantrasyonu ile boyanmıştır. Boyanan Hatay İpeği
numunelerinin yıkama haslıkları ile ışık haslıkları yapılarak, CIE L*a*b renk uzay sisteminde hesaplanan renk farkları ve ren k
verimlilikleri karşılaştırılmıştır Uygun boyama reçetesinin belirlenmesi için Gri İlişkisel Analiz Yöntemi kullanılmıştır. Çok kriterli
karar verme yöntemlerinden biri olan Gri İlişkisel Analiz (Grey Relational Analysis) az ya da çok ve farklı seviyede bilgi, ç oklu kriter
ve karar vermenin karmaşık olduğu durumlarda başvurulabilecek etkili bir yöntemdir. Bu çalışmanın amacı, geleneksel el sanatlarının
yaşatılması, bölgesel iş gücü istihdamının güçlendirilmesi, iç ve dış pazarlarda ürün payının artırılması için Hatay İpeği ür eticilerine
doğru doğal boya reçetesi ile destek olmaktır. Hatay İpeği’nin kekikle boyanmasında yıkama v e ışık haslığı sonrası minimum renk
farkı ve maksimum renk verimi değerleri elde etmek için kullanılacak en iyi boyama özellikleri Quercus Aegilops doğal mordanı ile
%20 konsantrasyonda kullanılarak elde edilmiştir.