Akademik Veri Yönetim Sistemi
XI. ULUSLARARASI TURKCESS KONGRESİ, Gaziantep, Türkiye, 18 - 20 Eylül 2025, ss.192-193, (Özet Bildiri)
Bu çalışmanın amacı, yükseköğretim kurumlarında kullanılacak YZ araçlarının seçiminde dikkate alınması gereken kriterlerin görece önem düzeylerini belirlemektir. Çalışmada öncelikle literatür taraması ve uzman görüşleri doğrultusunda 34 değerlendirme kriteri belirlenmiştir. Ardından, 14 uzmana bu kriterleri önem derecelerine göre puanlamaları için anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler, kriterler arası varyans ve korelasyonları dikkate alan çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinden CRITIC yöntemiyle analiz edilmiştir. Öncelikle her bir kriter için ortalama, medyan, standart sapma, minimum ve maksimum değerler hesaplanmıştır. Bu analiz sonuçları, katılımcıların görüş birliği derecesi ve kriterlere yüklenen önem hakkında genel bir çerçeve sunmuştur. Katılımcıların değerlendirmelerine göre en yüksek ortalama puan, “Verilerin gizliliği ve güvenliği” (K26) kriterine aittir. Bu kriterin ortalama puanı 4.929, medyan değeri ise 5,0 olarak belirlenmiştir. Ayrıca, standart sapma değeri yalnızca 0.267’dir ve bu da katılımcılar arasında yüksek düzeyde fikir birliği olduğunu göstermektedir. Benzer şekilde, “Veri takibi ve analizi” (K20), “İçsel motivasyonu destekleme” (K32), “Zaman ve iş gücü tasarrufu” (K23) ve “Güncellik” (K8) kriterleri de 4.71'in üzerinde ortalama puanlarla yüksek değerlendirme almıştır. Öte yandan, CRITIC yöntemi ile hesaplanan ağırlıklar değerlendirildiğinde farklı bir tablo ortaya çıkmıştır. “Verilerin gizliliği ve güvenliği” kriteri her ne kadar yüksek puan almış olsa da düşük varyans ve yüksek korelasyon nedeniyle CRITIC yöntemiyle en düşük ağırlığa (0.0143) sahip olmuştur. Bu durum, söz konusu kriterin değerlendirme sürecinde ayırt edici etkisinin sınırlı olduğunu ortaya koymaktadır. Benzer şekilde, “Veri takibi ve analizi” (K20) ile “Geribildirim kalitesi” (K19) kriterleri de yüksek ortalama puanlarına rağmen düşük CRITIC ağırlıklarıyla dikkat çekmiştir. CRITIC analizine göre en yüksek ağırlığa sahip kriter “Yükseköğretim Politikalarına Uyum” (K34) olup 0.0474 değerine ulaşmıştır. Bu kriteri sırasıyla “Akademik etik ve intihal kontrolü” (K27; 0.0388), “Öğrenme etkisi” (K5; 0.0384) ve “Dil desteği” (K24; 0.0382) izlemiştir. Bu kriterlerin hem görece yüksek varyansa hem de diğer kriterlerle daha düşük korelasyonlara sahip olması, karar sürecinde daha fazla ayırt edici bilgi sunduklarını göstermektedir. Standart sapma açısından en yüksek değere sahip kriter “Ölçme-Değerlendirme desteği” (K18) olup, 1.240 ile en fazla görüş ayrılığı yaşanan kriter olarak dikkat çekmiştir. Bunu “Sistem uyumluluğu” (K9; SS=1.204), “Akademik uyum ve kabul” (K30; SS=1.141) ve “Donanım ihtiyacı” (K10; SS=1.072) kriterleri takip etmektedir. Sonuçlar, söz konusu kriterlerde katılımcıların farklı önceliklere sahip olduğunu göstermektedir.