TTK’da nakdi sermaye borcunun ödenmemesi durumunda pay bedelini ödemeyen pay sahibine karşı açılabilecek davalar düzenlenmiştir. Hem şahıs hem de sermaye şirketleri açısından uygulama alanı bulan TTK m. 128 hükmüne göre şirket (şahıs şirketlerinde ortaklar) her ortağın sermaye borcunun yerine getirilmesini isteyebileceği gibi gecikme sebebiyle uğradığı zararın tazminini de isteyebilir. Ayrıca nakdi sermaye borcunun yerine getirilmemesi durumunda temerrüde düşen ortaktan temerrüt faizi de talep edilebilir (TTK m. 129). Anonim şirketlerde ayrıca şirket sermaye borcunu yerine getirmeyen ortağa karşı ıskat yaptırımı uygulanabileceği gibi esas sözleşmede hüküm varsa sözleşme cezası da talep edilebilir (TTK m. 482) Sermaye borcunun ifa edilmemesinden kaynakları uyuşmazlıkların ticari dava olması ve konusunun da bir miktar para olması nedeniyle TTK m. 5/A kapsamında olduğu düşünülebilir. Ancak söz konusu uyuşmazlıkların dava şartı arabuluculuk kapsamında olup olmadığını tespit etmek açısından öncelikle şirketin veya şahıs şirketlerinde dava takip yetkisine sahip ortağın söz konusu alacak üzerinde serbest tasarruf imkanının olup olmadığını belirlemek gerekir. Çalışmamızda sermaye borcunun ifa edilmemesinden kaynaklı uyuşmazlıklar şahıs şirketleri ve sermaye şirketleri açısından ayrı ayrı ele alınmış ve her bir talebin dava şartı arabuluculuk kapsamında olup olmadığını tartışılmıştır.
In case of non-payment of cash capital debt, lawsuits can be filed against the obligated shareholder. According to Article 128 of TCC, which is applicable to both private and capital companies, company (partners in private companies) may request fulfilment of capital debt and compensation for the damages suffered due to delay. Default interest may be requested from the defaulting partner (TCC art. 129). In joint stock companies, termination sanction may be imposed against the shareholder who does not fulfil capital debt, and if provided by terms of the articles of association, a contract penalty may be claimed (TCC art. 482). Since disputes arising from non-fulfilment of capital debt are commercial suits involving an amount of money, they may be considered being within the scope of TCC art. 5/A. However, to determine that question, it is first necessary to determine whether the company or partner, who has power to pursue litigation in a private company, has the opportunity to dispose of the receivable in question. In our study, disputes arising from non-fulfilment of capital debt were examined in the contexts of private and capital companies separately, and it was discussed whether each request was within the scope of mandatory pre-litigation mediation.
