Oyun Dostu Yaratıcı Ebeveyn Programının Çocuk ve Ebeveyn Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi


Creative Commons License

Niran Ş., Tuğrul B.

YAŞADIKÇA EĞITIM, cilt.39, sa.2, ss.446-472, 2025 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 39 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.33308/26674874.2025392915
  • Dergi Adı: YAŞADIKÇA EĞITIM
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Central & Eastern European Academic Source (CEEAS), Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.446-472
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Ebeveynler, çocuklarının ilk ve daimî eğitimcileri oldukları için çocuklarıyla kaliteli zaman geçirme, çocukları için oyun ortamları oluşturma ve birlikte oyun oynayarak çocuklarının yaratıcı düşünme becerilerini destekleme konusunda farkındalık kazandırmak önemlidir. Bu araştırmanın amacı “Oyun Dostu Yaratıcı Ebeveyn Programı”nın (OyunYAP) uygulanmasının çocuk ve ebeveyn üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmada karma araştırma desenlerinden sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Bu kapsamda OyunYAP, aile eğitim ve katılımını da içeren evde ebeveynlerin çocuklarına uygulayacakları bir program olarak geliştirilmiş ve aile eğitimi alan ebeveynler tarafından çocuklarına uyguladıkları yarı deneysel model olarak tasarlanmıştır. İki farklı çalışma grubu ile çalışılmıştır. Çalışma Grubu I, OyunYAP’ın çocuklar üzerinde etkisinin incelendiği İstanbul’da MEB’e bağlı resmi bağımsız bir anaokulunda 5 yaş sınıflarından 16’sı deney, 15’i kontrol grubu olmak üzere 31 çocuk, Çalışma Grubu II ise çalışma grubu I’de yer alan çocukların ebeveynlerinden (31) oluşmaktadır. Nicel veri toplama araçları; ebeveynler için OyunDE Ölçeği, OyunYAP kontrol listesi, çocuklar için “Torrance Yaratıcı Düşünce Testi (TYDT) /Şekil Testi’dir. Nitel veriler için ebeveyn görüşme formu kullanılmıştır. Çalışma Grubu I için elde edilen verilerde; deney ve kontrol grupları arasında karşılaştırılması için Mann Whitney-U analizi uygulanmıştır. Deney grubu TYDT öntest-sontest puanları için yapılan Wilcoxon işaretlenmiş sıralamalar analizi sonucunda yaratıcılığın alt boyutlarında ve toplam yaratıcılık puanlarında sontest ortalamaları öntest ortalamalarından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Bu sonuçlara göre ve Çalışma Grubu II için elde edilen nitel ve nicel veriler ışığında ise OyunYAP’ın; çocukların yaratıcı düşünme becerilerine olumlu şekilde etki ettiği aynı zamanda ebeveynlere oyun dostu tutum geliştirmelerinde katkı sağlayan etkili bir program olduğu söylenebilir.Okul öncesi eğitimde oyun politikalarının geliştirilmesi ve uygulama alanlarını kapsamlı bir şekilde inceleyen tezlerin yapılması önerilebilir. Anahtar Sözcükler: Oyun Dostu Ebeveyn, Yaratıcı Ebeveyn, Ebeveyn Programıgrgr