Kısa vadeli likidite sağlama ihtiyacının yanı sıra likidite fazlalığını kısa vadeli değerlendirme ihtiyacı finans kurumlarının ortak problemleridir. Konvansiyonel finans kurumları bu ihtiyaçlarının büyük kısmını repo-ters repo işlemleri ile karşılarken katılım finans kurumları ise faiz şüphesi nedeniyle repo-ters repo katılım bankacılığı ilkelerine uymadığı için bu ihtiyaçları karşılama konusunda problemler yaşamaktadır. Bu durum konvansiyonel finans kurumları ile rekabet halindeki katılım finans kurumları aleyhine işlemektedir. Bu makale repo işlemini ana hatlarıyla açıklayıp fıkhi boyutunu izah ettikten sonra Malezya’daki geri alım vaadi ile satım (SBBA), Türkiye’deki geri alım vaadi ile satım, organize teverruk (banka teverruku), menkul kıymet rehinli karz sözleşmesi ve puantaj sistemi ile tekaruz anlaşması gibi halihazırda İslam dünyasında katılım finans kurumlarının repoya alternatif olarak uyguladıkları işlemleri ele almaktadır. Öte yandan bu çalışma kira sertifikalarının geri alım vaadi ile satımı, yatırım fonları, kira sertifikalarının alım satımı ile teverruk işlemi için katılım finans ilkelerine uygun bir pazar kurulması ve devlet destekli karz-ı hasen fonlarının kurulması gibi katılım finans kurumları adına repoya alternatif olarak düşünülen öneriler üzerinde yoğunlaşmaktadır.
The need to provide short-term liquidity as well as the need for shortterm evaluation of excess liquidity are common problems of financial institutions. Conventional financial institutions meet most of these needs with reverse repurchase agreements, while Participation Financial Institutions encounter problems in meeting these needs because repurchase agreements are against participation banking principles due to their interest suspicion. This condition works against Participation Financial Institutions that are in competition with the conventional financial institutions. Just after describing the repurchase agreement and explaining its meaning in Islamic jurisprudence, this article aims to deal with transactions that are currently implemented as alternatives to repurchase agreements by Participation Financial Institutions in the Muslim world; such as Sell and Buy Back Agreement in Malaysia (SBBA), sale with repurchase promise in Turkey, organized tawarruq (bank tawarruq), chattel mortgage and loaning agreement with scoring system. On the other hand, this article examines proposals that are considered as alternatives to repurchase agreement for Participation Financial Institutions; such as sale of lease certificates with the promise of repurchase, mutual funds, establishment of a market in accordance with participation finance principles for the purchase and sale of lease certificates, tawarruq transactions and establishment of state-sponsored Goodwill loans funds.
