Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sağlık Kurumları Yönetimi I, Ş. BUrak Bekaroğlu, Editör, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, ss.1-34, 2018
Yönetim
çalışmalarının, teorilerinin ve uygulamalarının ana teması ölçülemeyenin
geliştirilemeyeceği yönündedir. Bireysel (mikro düzeyde), organizasyonel (meso
düzeyde) ve sistem (makro düzeyde) performansının ölçülmesi, iyileştirmeleri
sürdürmek ve değişim süreçlerini etkinleştirmek için güçlü bir kaldıraçtır.
Dolayısıyla faaliyette bulunduğu dış ve iç çevrenin sürekli değişimi
karşısında, örgütün rekabet üstünlüğünü sürdürebilmesi için iyi bir performans
yönetim sistemini oluşturması gerekmektedir. Performans yönetimi, organizasyon
performansını yönetme sürecidir. Performans yönetimi kurum içindeki iş
faaliyetlerini ve çıktılarını koordine etmeye ve geliştirmeye yönelik süreçler
kümesi olarak tanımlamaktadır.
. İşletme performansı ölçümünde bir takım
boyut ve/veya göstergeler kullanılmaktadır. İşletmeler bu performans boyut ve
göstergelerden hangilerini kullanacaklarına kendileri karar verirler. Performans ölçümü alanında dünyada, yaygın
olarak kabul görmüş genel bir model bulunmamaktadır. Her ülke, sistem ve paydaş
kendi sağlık sisteminin gereksinimlerine göre farklı modeller geliştirip
uygulayabilmektedir . Sağlık kurumları ve hastanelerde de performansın
değerlendirilmesinde kullanılabilecek birbirinden çok farklı analiz, model ve
ölçüm sistemleri geliştirilmiştir.
Sağlık hizmetlerinde performansın ölçülmesi ve raporlanması, sağlık kuruluşlarının sunduğu hizmetlerin kalitesini iyileştirmek için önemli bir araç olarak kabul edilmektedir. Performans yönetimi araçları, sağlık çalışanlarının performansını artırmaya ve örgütsel hedefleri belirlemeye, iletmeye ve içselleştirmeye yardımcı olmaya hizmet eder. Performans ölçümleri, organizasyon etkinliklerini anlamak, yönetmek ve iyileştirmek için kullanılan araçlardır. Performans ölçümü önemli olmakla birlikte, bir işletmeyi yönetmek için yeterli değildir.
Performans
göstergelerinin, gerçek ve istenen sonuçlar arasındaki farklılıkları
değerlendirmek, kritik olan farklılıkların tanımlanması ve işaretlenmesi,
eksikliklerin neden ve ne zaman gerçekleştiğinin anlaşılması ve gerektiğinde,
süreci (veya süreçleri) kapsayacak şekilde oluşturulması gerekir.
Bu bölümde
performans ile ilgili kavramlar, ölçüm yöntemleri, performans göstergeleri ve
kurumsal performansın ölçümünde en çok tercih edilen araç olan Dengeli Puan
Kartı işlenmiştir. Bir sağlık
kuruluşunda kapsamlı bir performans ölçüm sisteminin tasarlanmasında ve
uygulanmasında birçok zorluk vardır. Sağlık hizmetlerinde kullanılan performans
ölçüm sistemleri, sadece farklı paydaşların beklentilerini karşılamakla
kalmayıp, aynı zamanda durumun en gerçekçi görüntüsünü ve sistemde meydana
gelen ilerlemeyi de sunabilmelidir. Balanced Scorecard, yönetimin, tanımlanmış
dört perspektiften, kurumların performansını ölçmesini sağlar. Her bakış açısı
doğrudan performans hedefleriyle bağlantılıdır. Bu çerçevede, müşteri
memnuniyeti finansal başarıyı artırmaktadır; Etkin ve verimli iş süreçleri,
yüksek düzeyde müşteri memnuniyeti sağlar; Sürekli iyileştirme, kurumun
operasyonel performansını artırır. Performans ölçümlerinin strateji uygulaması
için bir çerçeve oluşturması planlanmaktadır . Çerçeve kuruluşun misyon ve stratejisini odak noktasına alır, kısa ve uzun vadeli hedefler, finansal
ve finansal olmayan göstergeler, gecikme ve öncü göstergeler ile dış ve iç
performans ölçümleri arasında bir denge sağlamaktadır. Dengeli bir dizi performans
göstergesi, arabadaki göstergeler gibidir, misyon ve bu misyonu
gerçekleştirecek stratejiler hedeftir. Bu göstergelerin her biri, performansın
genel bir göstergesi olan bir önlemler kümesini temsil eder. Örneğin, sıcaklık
göstergesi müşteri memnuniyetini temsil edebilir. Şikayetler, son müşteri
sayısı, kurum itibarı gibi birkaç bileşenden oluşan bir göstergedir.
Sonuç olarak; performans ölçümü, yöneticilerin
ve kurumların gelecekte daha iyi üretim yapmak için kendi geçmiş
davranışlarından öğrenmelerine yardımcı olacaktır. Bunun için optimum sayıda
gösterge belirlenmeli, kritik gösterge sayısı sınırlı olmalı, hedefler
belirlenmeli, performans ölçümünün maliyeti dengelenmiş olmalıdır. Performans
ölçümünün işlevsiz olduğu durumlarda kalite, üretkenlik ve güvenilirlik kaybına
neden olabilir.