Çeşitli Kumarin Bileşiklerinin Nitrit Oksit Sentaz İzoenzimleri ile Olan İlişkisinin In Siliko Olarak İncelenmesi

Meletli F., Ergüven B., Danış Ö., Erdem S.

34. Ulusal Kimya Kongresi, Yalova, Türkiye, 1 - 06 Eylül 2022, ss.318-319

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Yalova
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.318-319
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Nitrik oksit (NO), gaz halinde bulunan bir sinyal molekülüdür. Nitrik oksit sentazlar (NOS) ise, arjininden nitrik oksit sentezleyen enzimlerdir. Nitrik oksit sentazın (NOS) insanda 3 izoformu bulunmaktadır.  Bunlardan nöronal nitrik oksit sentaz (nNOS) ve endotelyal nitrik oksit sentaz (eNOS) NO üretimi üzerinde etkili iken, indüklenebilir nitrik oksit sentaz (iNOS) ise patojenlere karşı bağışıklık işlemlerinde etkili olurlar.

Bu üç enzimde birbirine çok yakın bir yapıya sahiptir. Bu yüzden seçimli inhibitörlerin belirlenebilmesi için farklı ligandlar kullanılarak enzimlerin aktif bölgelerindeki farkları incelemek gerekmektedir. Nöronal nitrik oksit sentazın seçimli inhibisyonu, sinir sistemi üzerinde etkili olan Parkinson ve Alzheimer gibi hastalıklara karşı umut verici tedavi yaklaşımı olarak ortaya çıkmaktadır.

Kumarinler, 1,2-benzopiron (C9H6O2) olarak karakterize edilen ve yaygın olarak bitkilerde bulunan doğal ürünlerdir. Ayrıca, bitkiler dışında sentetik olarak üretilmekte olup, bazı bakteri ve mantar türlerinde bulunurlar. Kumarinler, geniş bir yelpazede farklı farmakolojik özellikler göstermektedir. Literatürde kumarin türevlerinin; anti-koagülanlar, anti-HIV ajanları, anti-oksidanlar, anti-tümörler ve serbest radikal temizleyicileri olarak farmakolojik olarak yararlı olduğu ve endüstriyel alanlarda geniş uygulamalara sahip olduğu bilinmektedir.

Bu çalışmamızda çeşitli kumarin bileşiklerin nitrik oksit sentaz izoenzimleri üzerindeki etkilerinin moleküler doking yoluyla in siliko olarak incelenmiştir. Ayrıca bu çalışmada kullanılan kumarin bileşiklerinin Emilim, Dağılım, Metabolizma ve Atılım (ADME) özellikleri ve Lipinski 5 kuralına uygunluğu da araştırılmıştır. Bu duruma uygun olan kumarin bileşikleri protein veri bankasından indirilen enzimlerle moleküler doking çalışmaları gerçekleştirilmiş ve bu enzimlere bağlanma durumları incelenmiştir. Moleküler doking sonucunda nNOS enzimine bağlanma afinitesi güçlü olan kumarin türevleri ileride Parkinson ve Alzheimer gibi sinir sistemini etkileyen hastalıklara karşı yeni ilaçların geliştirilmesinde katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.