İslam din eğitimi için alternatif bir model: eleştirel din eğitimi yaklaşımı


Creative Commons License

Demirel Uçan A.

Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt.59, sa.1, ss.275-295, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu makale İngiltere devlet okullarında zorunlu olarak okutulan din eğitimi dersine gösterilen önemi ve bunun sebeplerini paydaşların görüşleri üzerinden incelemektedir. İngiltere din eğitimi politikaları ve İngiltere’de geliştirilen ve uygulanan din eğitimi yaklaşımları zaman zaman Türkiye dahil birçok ülkeye örnek olarak sunulmaktadır. Ancak, İngiltere'de bu politikaların ve yaklaşımların uygulanması sonucu din eğitimine gösterilen önem ve tutum konusu Türkiye'de yapılan çalışmalarda çok fazla incelenmemiştir. Bu konunun incelenmesi için İngiltere’de din eğitimi paydaşları ile mülakatlar yapılmış ve konu ile ilgili İngiltere'de yapılan çalışmalar incelenmiştir. Paydaşlarla yapılan mülakatlar ve konuyla ilgili çalışmalar ortaya koymaktadır ki İngiltere'de din eğitimi önem verilmeyen bir ders durumundadır. Hatta normal şartlarda din eğitimini önemseyenler bile, uygulanan din eğitimi yaklaşımları ve politikaları yüzünden devlet okullarındaki din eğitimine karşı mesafeli durmaktadır. Bunun ise çeşitli sebepleri bulunmaktadır. Dersin kötü işlenmesi, amaçlarının net olmaması gibi iç sebepler; devletin izlediği din eğitimi politikalarının dışlayıcı olarak görülmesi ve dersin "din" eğitiminden uzaklaşması gibi problemler bu sonucu ortaya çıkarmış gözükmektedir. Yine bunun yanında, genel eğitim politikaları nedeniyle derse yeterince destek verilmemesi ve son olarak sekülerleşme ve maddileşme gibi sebepler de bu sonuca katkı sağlamış gözükmektedir. Sonuç olarak şu söylenebilir ki, İngiltere'deki din eğitimi politika ve yaklaşımlarının daha iyi anlaşılması için bu sonuçların dikkate alınması gerekmektedir.

Critical Religious Education has been developed by Andrew Wright in the UK. According to this approach, religious education should aim at pursuing ‘truth’ and cultivating ‘truthfulness’. Critical Religious Education is grounded on the three premises of the Philosophy of Critical Realism: ontological realism, epistemic relativism and judgemental rationality. Furthermore, this approach adopts the Variation Theory as a learning theory. In Critical Religious Education, the primary aim of religious education is to develop learners’ religious literacy by providing them with rational, critical and reflective thinking skills, thus helping them to make sense of their faith identity as well as those of other religious and secular worldviews in the modern world. Although being developed in a Western-liberal society, this approach is claimed also to be applied into confessional contexts. This article includes a literature review examining, first, the theological, philosophical and pedagogical basis of Critical Religious Education, then, its contributions to Islamic Religious Education.