Küresel Hiyerarşide BRICS: Eklemlenme mi? Dengeleme mi?


Creative Commons License

Al A., Deniz E.

V. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Kongresi, Lefkoşa, Kıbrıs (Kktc), 19 - 22 Nisan 2019, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Lefkoşa
  • Basıldığı Ülke: Kıbrıs (Kktc)
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Küresel dünya düzenini anlamaya yönelik yapılan araştırmalarda başlangıç noktası olarak genellikle Soğuk Savaş kabul edilmektedir. Bu ön kabulün en temel sebebi o zamana kadar dünya sisteminde hegemon gücün tek bir devlete ait olmasıdır. Soğuk Savaşta hegemon güç olma yarışına giren iki büyük devletin yarattığı çift kutuplu dünya düzeni, ‘hegemon gücün’ her zaman tek bir devlete ait olmadığı gerçeğini açıkça ortaya koymuştur. Soğuk Savaşın galibi her ne kadar ABD olsa da 2000’lerin başından itibaren yükselen güçler olarak adlandırılan Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika (BRICS) ülkelerinin yükselişi, Soğuk Savaştan sonraki uluslararası sistemin çok kutuplu mu yoksa kutupsuz mu olduğu tartışmalarını da beraberinde getirmiştir. Bu tartışmaların anlaşılabilmesi için ilk olarak BRICS’lerin uluslararası sisteme olan entegrasyonunu incelemek gerekmektedir.

Günümüzde dünya düzeninin çok kutuplu olduğunu iddia edenlerin en önemli savı; “BRICS’lerin önemli derecede bölgesel etkiye sahip olduğunun bilinmesi ve özellikle Çin’in 21.yy için ABD’nin yerini alabilecek en güçlü aday olmasıdır.” Neo realistlere göre çok kutupluluk savaş olasılığını arttıran ve uluslararası sistemi istikrarsızlaştıran bir durum iken liberallere göre çok kutupluluk, çok taraflılık ile sonuçlanan ve karşılıklı bağımlılığı da arttıran bir sistem olmaktadır. Nitekim BRICS’ler için de yapılan tartışma bu ölçekte olup ‘yeni yükselen güçlerin’ mevcut küresel sisteme olan yaklaşımlarında iki temel soru mevcuttur. BRICS’ler mevcut küresel düzene meydan mı okuyorlar yoksa var olan düzenin daha adaletli bir hale getirilebilmesi için Küresel Güney’in sesi olup reform mu talep ediyorlar? Bu çalışmada incelenmek istenen de BRICS’lerin mevcut küresel sisteme olan entegrasyonlarının hala hegemon güç olarak kabul edilen ABD’ye, eklemlenme mi yoksa dengeleme mi olarak gerçekleştiğini ortaya koymaktır.