Akademik Veri Yönetim Sistemi
Archives of the Turkish Society of Cardiology, cilt.51, sa.1, ss.1-37, 2023 (SCI-Expanded)
Kalp yetersizliği (KY), progresif seyreden, kişinin yaşam kalitesinin önemli derecede bozulduğu, tıbbi, sosyal ve ekonomik boyutları olan klinik bir tablodur. Amerikan Kalp Derneği/American Heart Association (AHA) ve Amerikan Kardiyoloji Koleji/American College of Cardiology (ACC)’ne göre KY gelişme riski olanlarda egzersiz yapma, sigarayı ve alkolü bırakma, komorbiditelerin yönetimi (diyabet, hiperlipidemi, hipertansiyon gibi) tedavide ilk adım olmalıdır. Avrupa Kardiyoloji Derneği/European Society of Cardiology (ESC) 2021 kılavuzuna göre hastalığın yönetiminde hastaneye yatış oranını ve mortaliteyi azaltmak için multidipliner KY yönetim programı önerilmektedir (Kanıt Düzeyi IA). Risk faktörlerinin kontrol altına alınmasında, KY hastalarının bakımında ve yaşam kalitelerinin geliştirilmesinde multidisipliner ekibin bir üyesi olan hemşireler çok önemlidir. ESC 2021’e göre KY hastalarında kendi kendine yönetim stratejileri hastaneye yatış oranı ve mortaliteyi azaltmaktadır (Kanıt Düzeyi IA). Bu nedenle hasta ve ailesinin eğitimi son derece önemlidir. Kalp yetersizliğinde hemşirelik bakımının amaçları, kardiyopulmoner fonksiyonları optimize etmek, hasta sonuçlarını iyileştirmeyi, yeterli beslenmeyi sağlamak, deri bütünlüğünü sürdürmek, KY hakkında hasta ve ailesinin eğitimini gerçekleştirmek, hastane yatışlarını, hastanede kalış süresini, maliyeti ve mortaliteyi azaltmaktır. Hemşireler bakımın amaçlarına ulaşabilmek için farmakolojik ve farmakolojik olmayan girişimleri kanıta dayalı öneriler doğrultusunda uygulamak durumundadır.
Kanıta Dayalı Hemşirelik, kaynakların elde edilebildiği bakım ortamlarında, hemşirelerin klinik uzmanlıklarını, hasta tercihlerini ve eldeki en iyi kanıtları kullanarak karar almaları süreci olarak tanımlanmaktadır. Hemşirelik Yönetmeliği’nde hemşirelerin görev, yetki ve sorumlulukları “Hemşireler; her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirler ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar, uygular, değerlendirir ve denetler.” şeklinde geçmektedir. Kalp yetersizliğinde kanıta dayalı uygulamalar bakımın kalitesini ve bakım sonuçlarını iyileştirmek, klinik uygulamalarda ve hasta bakım sonuçlarında fark yaratmak, bakımı standartlaştırmak açısından son derece önemlidir.
Olgu, Marjory Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Hemşirelik Bakım Modeli ile değerlendirildi. NANDA’nın kurucularından ve ilk başkanı olan Marjory Gordon’a göre bireyin olası/mevcut tıbbi tanısına veya tıbbi uygulamalara tüm fonksiyonları ile verdiği tepkiler hemşirenin bağımsız çalışma alanını oluşturur. Bu model tüm örüntüleri bir bütün olarak değerlendirdiği için bütüncül bakış açısı sağlar. Birey değerlendirilirken; kültür, yaş, gelişim düzeyi, tıbbi tanı, cinsiye göz önünde bulundurulur.
Bu çalışmada; dört yıl önce kalp yetersizliği tanısı konulmuş, son bir yıl içinde altı kez hastaneye yatışı, yedi kez acil servise başvurusu hastanın Gordon’un Fonksiyonel sağlık Örüntüleri modeline göre bakım gereksinimlerinin belirlenmesi ve belirlenen NANDA hemşirelik tanılarına göre hemşirelik bakım planının oluşturulması amaçlanmıştır. Hasta en son 45 gün önce taburcu olmuş. Beş seneden beri nefes darlığı ve bacaklarda şişme şikayeti olan hastanın son on gündür şikayetlerinde artma (on gündür bacaklarda şişme beş gündür nefes darlığı) meydana gelmiş. Taburculuk sonrası poliklinik randevusunda şikayetlerini dile getiren hastanın tekrar yatışı yapılmış. On gün önce 73 kg tartılan hasta şuan 87 kilo. Hastanın EF'si %50 olarak belirlenmiş. Tıbbi tanıları: Dekompanse Kalp yetersizliği, Atriyal Fibrilasyon (AF), Hipertansiyon (HT), Açıklanamayan anemi, Nondiyaliz Kronik Böbrek Yetersizliği'dir.