WORLD OF ACCOUNTING SCIENCE, cilt.15, sa.1, ss.97-108, 2013 (Hakemli Dergi)
Ekonomi, finans, pazarlama, siyaset bilimleri, örgütsel davranış
ve sosyoloji gibi birbirinden çok farklı bilim dalları içerisinde uygulama
alanı bulan vekalet teorisi, bağımsız denetimin ortaya çıkış nedenlerinin
açıklanması konusunda da kullanılabilir bir teori olma özelliğini taşımaktadır.
Globalleşme süreci, işletmelerin yapısal olarak büyümesine neden olmuş, işletme
sahiplerinin işletmenin başında bulunabilmesi ve işletmeyi aynı zamanda
yönetebilmesi ihtimallerini ise ortadan kaldırmıştır. Bu durum ile birlikte
işletmelerde, işletme sahiplerince vekil tayin edilen profesyonel yöneticiler
çalışmaya başlamıştır. Profesyonel yöneticiler ile işletme sahipleri arasındaki
ilişki içerisinde işletme sahiplerinin her zaman doğru ve dürüst bilgiye
ulaşamaması ihtimali de ortaya çıkmıştır. Bağımsız denetim, doğru ve dürüst
olmayan bilgilerin işletme sahiplerine ulaşabilmesinin engellenebilmesi için
iyi bir alternatif yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır.
Agency theory which is applicable to social sciences like economics, political science, organizational behavior and sociology, is useful in explaining the reasons why auditing has arose. In the process of globalization, the expansion of enterprises made it impossible for the owners to be in complete control of their businesses. As a result, business owners chose agents to manage the enterprise on their behalf. This owner-agency relationship caused the possibility that owners of the enterprises have incorrect and disingenuous information. Auditing is an alternative way in preventing business owners from having incorrect and disingenuous information.