8. EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ SEMPOZYUMU, İstanbul, Türkiye, 12 - 15 Mayıs 2022, ss.46-47
Giriş: Epilepsi, nöbetlerle seyreden bozukluktur. Egzersizin beyin sağlığına olumlu etkileri
bilinmekteyken, farklı egzersiz tiplerinin nöroprotektif etkileri merak konusudur.
Amaç: Çalışmada pentilentetrazol (PTZ) ile oluşturulan kindling epilepsi modelinde; farklı
egzersiz türlerinin kognitif fonksiyon üzerine etkileri ve altta yatan mekanizmaların
araştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Erkek Wistar-Albino sıçanlar (n=48) kontrol ve epilepsi olarak iki ana gruba ve
ardından sedanter, istemli egzersiz (İE: günlük ritim ölçer tekerleği), rezistans egzersiz (RE:
ağırlıklı merdiven çıkma) ve kombine egzersiz (KE: tekerlek+ağırlıklı merdiven çıkma)
olmak üzere alt gruplara ayrıldı. Egzersiz gruplarına 6 hafta boyunca haftada 3 gün egzersiz
yaptırılırken, sedanter gruplar kafeslerinde tutuldular. PTZ’nin (30 mg/kg; intraperitoneal)
kronik enjeksiyonu ile deneysel kindling epilepsi modeli oluşturuldu. Epileptik nöbetlerin
değerlendirilmesinde Racine’nin skorlaması kullanıldı. Kognisyonu değerlendirmek için obje
tanıma testi, anksiyete düzeylerini değerlendirmek için delikli levha ve artı labirent testleri
kullanıldı. Beyin dokularında biyokimyasal ve histolojik değerlendirmeler yapıldı.
Bulgular: Epileptik nöbetlerde İE’e kıyasla RE ile grade 3’e ulaşmak için gereken toplam
enjeksiyon sayısı azalmıştır (p<0.05). Epilepsi ile artan lusigenin ve luminol düzeylerini (p<
0.001), egzersiz uygulamaları baskılamıştır (p<0.05-p< 0.001). Epilepsi oluşturulmasıyla
hipokampusta nöron hücrelerinde büzülmeler ve piknotik nükleuslar ile karakterize belirgin
dejenerasyonlar görülmüş, İE ise CA3 bölgesinde bu nöron dejenerasyonu baskılamıştır.
Epilepsi oluşturulmasıyla artan MPO aktivitesini İE ve RE baskılamıştır (p<0.01-0.001).
MDA düzeyleri epileptik hayvanlarda kontrole göre artmış (p<0.05-0.001), RE ile azalmıştır
(p<0.05). Kognitif fonksiyon epilepsi ile azalmış, RE ve KE gruplarında artmıştır (p<0.05-
0.01). Kontrole kıyasla epileptik hayvanlarda artan anksiyete düzeyini İE ve KE uygulamaları nöbetleriyle artan inflamatuvar süreç İE ve RE ile baskılanmıştır. Tüm egzersiz uygulamaları
oksidan hasar radikallerini azaltmış ve antioksidan kapasiteyi arttırmıştır. Sonuçlarımız farklı
egzersiz tiplerinin epilepsi oluşturulmuş sıçanlarda bozulan kognitif fonksiyonu inflamatuvar
ve oksidan süreci baskılayarak, anksiyete düzeylerini hafifleterek iyileştirdiğini
düşündürmektedir.
Anahtar Sözcükler: Epilepsi, İstemli, Rezistans, Egzersiz, Kognisyon