Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çağdaş Yerel Yönetimler, cilt.32, sa.2, ss.101-130, 2023 (Hakemli Dergi)
Ülkemizdeki akarsu ve göl gibi alıcı ortamların kalitesi incelendiğinde bu kaynakların önemli ölçüde kirlendiği tespit edilmektedir. Yerüstü su kaynaklarının kirlenmesindeki önemli etkenler kentsel ve endüstriyel atıksu deşarjları, tarım ve hayvancılık faaliyetleri ile araziden yüzeysel akış ile gelen kirlilikler olarak belirlenmektedir. Kentsel ve endüstriyel atıksuların alıcı ortama deşarjında ulusal mevzuatımızda önemli düzenlemeler bulunmaktadır. Ancak bu kirleticilerden kaynaklanan atıksuların arıtımında mevcut standartlara uyulduğunda bile alıcı su ortamlarının kirlendiği, diğer bir ifade ile alıcı su ortamlarının taşıma kapasitesinin aşıldığı görülmektedir. Bu durum, mevcut deşarj standartlarımız olan teknoloji bazlı standartların alıcı ortamın su kalitesini korumada yetersiz kaldığını göstermekte, atıksu deşarjının alıcı ortam üzerinde yaratacağı olumsuz etkiyi dikkate alan alıcı ortam bazlı deşarj standartlarına geçilmesinin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmada ülkemizde ve Avrupa Birliğinde var olan i) alıcı ortamın kalitesinin belirlenmesine ilişkin ve ii) alıcı ortama deşarjı olan kirletici kaynaklara ilişkin yasal düzenlemeler gözden geçirilmiş, ardından alıcı ortam kalitesine yönelik deşarj standardının ülkemizde uygulanabilmesi için eksik olan, dolayısıyla mevzuata aktarımı gerekli görülenler sunulmuştur. Yapılan incelemeler sonucunda ülkemizdeki alıcı ortamın kalitesine ilişkin düzenlemeler ile alıcı ortamın kalitesini belirleyen kirletici deşarjına ilişkin düzenlemelerin i) parametre ve ii) sınır değerlerin belirlenme şekli yönünden uyum içinde olmadığı tespit edilmiştir. İlk aşamada ulusal mevzuatımızda yer alan mevcut deşarj standartlarını mevcut en iyi tekniklere göre düşük konsantrasyonlara çekilmesi ve parametrelerin tehlikeli maddeleri içerecek şekilde gözden geçirilmesi önerilmektedir. Alıcı ortam su kalitesinde iyileşme gözlenmediğinde, deşarj standartlarının alıcı ortam özelliğine göre, her bir havza özelinde tekrar revize edilmesi önerilmektedir