Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Akademik Çalışmalar Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 15 - 17 Kasım 2019, ss.681-689
Bu bildiri, son yüzyıldır siyasi tartışmalarda
önemli bir yer tutan ve Arap Baharı süreci ile dikkatleri tekrar üzerinde
toplayan Ortadoğu ülkelerinde, kurumsallaşan ve değişime kapalı özellikler
taşıyan siyasal rejim ve devlet yapılanmalarına kaynaklık eden nedenleri
sorgulamayı amaçlamaktadır. Ortadoğu’da ulus devletlerin kuruluşundan bugüne
kadar süregelen en önemli tartışmalardan biri siyasal yapılanma ve rejimler ile
bu bölgedeki hakim kültür arasındaki ilişkiler olmuştur. Bu bildiri, Türkiye ve
İsrail istisnaları dışında Ortadoğu’da kurulan ulus devletlerin otoriterliğinin
bu bölgedeki baskın kültürel geleneklerden mi yoksa toplumsal ve siyasal
yapıdan mı kaynaklandığı sorusuna cevap aramaktadır. Bir başka ifade söz konusu
ülkelerde demokratik siyasal sistemlerin ve rejimlerin kurulamayışının arka
planına ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bildiride ilkin siyasal rejim ve siyasal
yapı kavramları ile siyasal rejim türleri üzerinde durulacak, kısaca bunların
hangi şartlarda doğduğu ve geliştiği anlatılacaktır. Daha sonra, özcü ve
oryantalist yaklaşımların ötesinde Ortadoğu’da devletler, siyaset ve rejim
bağlamında “kültür” ve “yapı” unsurlarının ne kadar belirleyici olduğunu ortaya
koymaya çalışacaktır.