8. Egzersiz Fizyolojisi Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 12 - 15 Mayıs 2022, ss.61
Giriş: Takayasu arteriti (TA), büyük damarları etkileyen nadir bir vaskülittir.
Amaç: Kronik aerobik egzersiz uygulamasının TA hastalığında olası koruyucu etkisinin
araştırılması.
Yöntem: Araştırmaya 20-55 yaş arasında 17 kadın TA hastası ve yaş ve Beden Kitle İndeksi
(BKİ) eşleştirilmiş 11 kadın sağlıklı kontrol dahil edilmiştir (KON). TA hastaları; egzersiz
yapmayan grup (TAK, n=9) ve 12 hafta süreyle egzersiz yapan grup (TAK+Egz, n=8) olarak
ayrılmışlardır. Çalışma iki aşama olarak bazal ve deney sonu ölçümleri şeklinde
planlanmıştır; her iki aşamada da bütün katılımcılar antropometrik ölçümler, koşu bandı
üzerinde kardiyopulmoner egzersiz testi (KPET), yakın kızılötesi spektroskopisi (NIRS)
ölçümü, akım aracılı dilatasyon (FMD) ölçümleri, kan örnekleri, yaşam kalitesi anketi için
teste tabii tutulmuşlardır. Bazal ölçümleri alındıktan sonra TAK+Egz grubu 12 haftalık
süreçte haftada 3 gün ortayüksek şiddette zumba egzersizi yapmıştır. KON ve TAK grubu
yapılandırılmış herhangi bir fiziksel aktiviteye katılmamışlardır.
Bulgular: TAK ve TAK+Egz gruplarının maksimum oksijen tüketimi (VO2maks) ve
%FMD’si bazal ölçümlerde kontrole göre daha düşüktü (p<0.05-0.01); TAK+Egz grubunun
VO2maks düzeyleri ve %FMD’si yükselmiştir (p<0.05). Anaerobik eşikteki oksijen tüketimi
(VO2AT) TAK grubunda ilk ve son ölçümlerde KON grubundan daha düşüktü, TAK+Egz
grubunda ise egzersiz sonrasında bazale göre VO2AT değerleri yükselmiştir (p<0.05-0.01).
İlk ölçümlerde TAK ve TAK+Egz grubunun maksimum kalp hızı (KHmaks) değerleri
kontrolden daha düşükken egzersiz antrenmanıyla TAK+Egz grubunda ilk ölçüme kıyasla son
ölçümde artmıştır (p<0.05). NIRS ölçümlerinde KON grubuna kıyasla TA gruplarında bir
farklılık görülmezken, TAK+Egz grubunda egzersizle birlikte izometrik egzersizi sırasında
minimum % satürasyon ve derlenmede ortalama satürasyon artmıştır (p<0.05).
Tartışma ve Sonuç: Çalışmamız egzersiz antrenmanının TA’de kardiyopulmoner sağlamlığı
arttırdığını ve vasküler fonksiyonu iyileştirdiğini düşündürmektedir.
Anahtar Sözcükler: Takayasu arteriti, egzersiz, endotelyal fonksiyon, VO2maks, anaerobik
eşik.