Cumhuriyet Modernleşmesinin Genç Kadın Pilotu: Sabiha Gökçen


Creative Commons License

Balcı M., Karadeniz Y.

Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, cilt.2, sa.1, ss.1-7, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Kadın ve erkeğin cinsiyet üzerinden elde ettiği kimlik ve toplumun dayattığı normlar yüzyıllardır devam eden sorundur. Kadın kimliğinin

toplumsal, sosyal, siyasal ve hukuksal alan gibi birçok alanda kendine yer bulabilme çabası erkekler ile eşit şartlara sahip olmasını zorunlu

kılmıştır. Osmanlı Devleti’nde dinin ve genel normların etkisi ile kısıtlanan kadının, toplumsal statüsü tartışılmış ve kadınlar seslerini farklı

şekillerde duyurmaya başlamıştır. Osmanlı kadınlarının, özellikle II. Meşrutiyet sonrasında hak talep etme sürecinde başlayan hareketlilik,

yıllardır süregelen geleneksel yaşam biçimine karşı dengeleri altüst etmeye başlamıştır. Osmanlı toplumundaki aydın kadınlar, toplumsal

normları göz ardı ederek haklı taleplerini dile getirmiş ve Cumhuriyet devrimleri ile bu süreç daha da anlamlanmıştır. Kadının, erkek egemen

toplum düşüncesinden sıyrılma çabası Cumhuriyet modernleşmesi ile oluşturulmak istenen kadın imajıyla örtüşmüştür. Toplumda ve

siyasal yapıda yaşanan değişimler kadını ikincil bir varlık statüsünden çıkarmış, dış dünyaya açılan, modern ve çağdaş Türk kadınını yaratmıştır.

Böylelikle Türk kadınları erkekler tarafından yapılabilirliği düşünülen mesleklere yönelmişlerdir.

Buradan hareketle bu çalışma genellikle erkek mesleği kabul edilen savaş pilotluğunun başarılı bir kadın örneği olarak Sabiha Gökçen üzerinde

yoğunlaşmıştır. Atatürk’ün yanında büyüyen Sabiha Gökçen, dönemin toplumsal normları karşısında başarılı bir çizgi çizerek “göklerin

kızı Sabiha” olmuştur. Bu çalışmada Sabiha Gökçen özelinde Türk kadınının mücadeleci, ilerlemeci ve çağdaş yanı anlatılmıştır. Bu

konu üzerinde yazılmış makale ve kitaplar çalışmanın araçlarını oluşturmuştur

The identity gendered by women and men and the norms imposed by society is a question that has been going on for centuries. It has been

compulsory for women’s identity to have equal conditions with men in order to find their place in many areas such as social, political and

legal area. Social status of the women who are restricted by the influence of religion and general norms in the Ottoman Empire has been

debated and women’s voices have begun to be heard in different forms.The mobility of the Ottoman women started in the process of claiming

their rightsespecially after the constitutional monarchy has begun to overturn the balances against the traditional lifestyle that has been

going on for years. Intellectual women in Ottoman society expressed their rightful demands by ignoring social norms and this process became

more meaningful with Republican revolutions. The woman’s struggle to get rid of the idea of male dominated society has been overlapped

with the image of the woman that was wanted to be formed by the Republican modernization. Changes in society and in the political

structure created a modern and contemporary Turkish woman who brought her out of a secondary entity status and opened to the outside

world. Thus, Turkish women were directed to jobs which were thought to be feasible by men.

For this reason, this work has been focused on Sabiha Gökçen who grew up near Atatürk has become a daughter Sabiha of the skies by

drawing a successful line against the social norms of the period. She became a successful female pilot, which was generally regarded as a

male profession. In this study Sabiha Gökçen’s struggle, progression and contemporary aspects of the Turkish woman are explained. Thereference material of this study consists of the articles and books

written on this subject