Amerika Birleşik Devletleri’nin Uluslararası Din Özgürlüğü Raporları: Türkiye Örneği


Creative Commons License

Ünlü N.

International Journal of Social, Political and Economic Research, cilt.7, sa.4, ss.787-800, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Son yıllarda din özgürlüğünü teşvik etme çabası uluslararası ilişkilerde artarak devam eden bir ivme kazanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri din özgürlüğüne ‘ilk hak’ olarak inanan bazı vatandaşları ile uluslararası din özgürlüğünün en ateşli savunucularından olmuştur. Bu makale ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Ofisi ve ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Komisyonu’nun Türkiye raporlarını incelemektedir. Makale ilk olarak Ofis ve Komisyonun kurulmasına sebep olan 1998 Uluslararası Din Özgürlüğü Yasası’nın nasıl vücut bulduğunu ve neler içerdiğini anlatmaktadır. Makale ardından Türkiye raporlarını analiz eder ve raporların din özgürlüğü ihlalleri ile ideal din-devlet ilişkileri üzerinde cereyan eden siyasi tartışmaları birbirinden ayrı kategoriler olarak görmediğini iler sürer. Benzer bir şekilde, raporlar dini azınlıkların yaşadığı münferit hadiselerle sistematik hak ihlallerini aynı kategoride değerlendirir. Raporlardaki bu birbirine karışmış yaklaşım Amerikan sekülerizm ve din özgürlüğü paradigmasının bir yansıması olduğu izlenimi vermektedir. Ayrıca raporlar ‘toplumsal tavırlar’ ve ‘toplumsal zulümler’ bölümlerinde Türkiye toplumunu dini aidiyet çizgileri ile bölmekte ve dini özgürlük hakkını bir bütün olan insan haklarından ayırmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Uluslararası Din Özgürlüğü, dini azınlıklar, IRFA, insan hakları, sekülerizm. 

In recent years, the promotion of religious freedom has been trending in international relations. The United States stands out as the champion of international religious freedom with enthusiastic American advocates who believe in religious freedom as the first freedom. This article examines American international religious freedom reports on Turkey by the US Office of International Religious Freedom and the US Commission on International Religious Freedom. The article starts with the introduction of the International Religious Freedom Act of 1998 that created the Office and the Commission. The article, then, analyses the reports on Turkey and argues that the reports blur the lines between religious freedom infringements and political debates on government support for the majority religion as well as the lines between isolated incidents hurting religious minorities and systematic violation of minority rights. This conflated approach in the reports suggests that there is a tacit promotion of the American paradigm of secularism and religious freedom. Furthermore, the reports divide the society along the religious lines when narrating ‘social attitudes’ and ‘societal persecution’, which necessarily assumes religious differences as the main culprit while singling out the right to religious freedom at the zenith of human rights.

Keywords: International religious freedom, religious minorities, IRFA, human rights, secularism