Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, sa.41, ss.97-120, 2019 (Hakemli Dergi)
Bu makalede Rus işgalinden sonra yıkılan Revan Hanlığı’nın (1747-1828) asilzadelerinden
Mehemmed Hasan Han’ın Çarlık Rusyası yetkililerine müracaat ederek
Rus idaresince el konulan Revan çevresindeki arazilerinin kendisine iade edilmesini
sağlamak için verdiği hukuk mücadelesi incelenmektedir. Mehemmed Hasan Han,
Revan ve çevresindeki 11 köyde yer alan babasından kalan tiyûl statüsündeki topraklarının
miras hukukuna göre kendi hakkı olduğunu iddia etmiştir. Bir süre devam
eden bu mücadelenin sonucunda Kafkasya Komitesi’nin verdiği karar ile adı geçen
toprakların Hasan Han’a ait olduğu ve topraklardan elde edilen gelirin kendisine
ödenmesi gerektiği kabul edilmiştir. Bu hadise, sonradan Ermenistan devletinin oluşturulacağı
Revan Hanlığı arazisi üzerindeki Türk varlığı ve bölgenin Revan Türklerine
ait olduğunun kabul ve tasdik edilmesi bakımından son derece önemlidir. Konuyla
ilgili kaynaklar; Hasan Han’ın Farsça kaleme aldığı mektup ve bunun Rusça
tercümesi, Kafkasya Namestniği’nin St. Petersburg ile yazışmaları, Kafkasya Komitesi’nin
nihai kararı ve diğer Rusça ana kaynaklardan oluşmaktadır.