ŞİDDETİN GÖRÜNMEYEN YÜZÜ: ÇOCUK GELİNLER


Creative Commons License

Yazgan A. M., Özgen E.

INTERNATIONAL PEER-REVIEWED JOURNAL OF COMMUNICATION AND HUMANITIES RESEARCHES, sa.16, ss.68-84, 2017 (Hakemli Dergi)

Özet

18 yaş altı yapılan evlilikler “çocuk yaşta yapılan evlilikler” sayılmasına rağmen, Türk Medeni Kanunu,  Çocuk Koruma Kanunu, Türk Ceza Kanununa göre “çocuk gelin” sayılma yaşları değişkenlik göstermektedir. Buna göre Türk Medeni Kanununa göre 17 yaşını doldurmamış kızlar “çocuk gelin” kabul edilirken, ,  Çocuk Koruma Kanununa bu yaş 18 yaş altıdır. Türk Ceza Kanununa göre ise yaş daha da küçülerek 15’e iner. Türkiye’de özellikle son 10 yılda çok fazla gündemde olan “çocuk gelin” kavramı aslında Türk toplumunun aile yapısı için oldukça tehditkar boyutlardadır. Zira ülkemizde evlenme yaşı 12 ye kadar inmiştir. Çocuk gelinler daha çok ataerkil toplumlarda görülmektedir. Gücün dikey olarak kullanıldığı bu topluluklarda kaynak hiyerarşik bir düzen içinde, kendine itaati şart koşar (Hofstede, G.; 1980). Dünyaya gelişinden itibaren üstünlük kavramının verilmediği çoğu kız çocukları, hem içinde yaşadığı toplumda hem de aileleri tarafından belirlenen değerler açısından, yoksun oldukları hissettirilerek ister istemez boyun eğmek zorunda bırakılmaktadırlar. Gerek kültürel gerekse ahlaki değerler açısından toplumda kadına yüklenen görevler ve kadın kimliğine ilişkin yaygın görüş, bir yerde kendisine dikte edilmektedir. Amaç:  Bu kapsamda makalede şiddet kavramını görünmeyen ve adeta bir gelenek olarak kabul görmüş çocuk gelinler üzerinden incelerken, bu çocukların kendi haklarından yoksun birey olmaları yolunda şiddetin görünmeyen yüzü ile baş etmede yaptırımsal ve yasal düzenlemelerden ziyade öncelikli olarak ana nedenleri ortadan kaldırabilmek adına yapılması gerekenleri göz önüne çıkarabilmek amacını taşımaktayız. Kapsam: Çalışmada yöntem olarak ‘çocuk gelinler’ ve ‘kadın sorunlarını ‘işleyen, yapım ve yönetmenliğini Mahsun Kırmızıgül’ün yönetmenliğini yaptığı Hayat Devam Ediyor 46 bölümlük dizi filmi,  Hititlerden günümüze kadar gelmiş çanak çömlek işçiliği atölyelerinin bol olduğu Avanos’da çekilmiştir. Avanos Nevşehir’e 18 km uzaklıktadır. Antik dönemdeki adı “Venessa’dır. Dizi filmde yer alan karakterler her ne kadar hayali gibi görülse de sosyal sorumluluk projesi olarak oldukça önemli bir yere oturmuştur. Filmde, Çömlekçilik yapan İsmail zorla evlendirildiği amcasının kızı olan 1.  karısı Kudret'ten dört, aşık olup imam nikahı ile evlendiği kuma gelin Cennet'ten ise üç çocuğa sahibidir. Türkiye’nin batısındaki hızlı toplumsal değişime ayak uydurmakta güçlük çeken, doğu insanının düştüğü çıkmaz gösterilirken, üstünde baskı kuran, hakim ideolojinin tahakkümünü de göstermektedir. Sınırlılıklar: Ancak araştırmamız kapsamında ele aldığımız tek dizi film üzerinden yapılan inceleme veri oluşturmakla birlikte araştırma evreninin tamamına ulaşmamış olmamız dolayısıyla bir kısıtlılık oluşturacaktır. Yöntem: Çalışmada yöntem olarak 46 bölümlük dizi film, söylem analizi ile incelenerek eğitim seviyesi düşük, birincil ilişkilerin hakim olduğu formal öğrenme yapısı içinde yetişen bireyin gösterdiği bulgularla Cooley “ayna benlik” kavramı açısından ortaya konmuştur. Söylem analizi içindeki araştırmada sadece söylenenler bazında tümceyi temel alan dar kapsamlı dil analizi yapılmamaktadır. Dizide iletişim içindeki bireyler, tek başına ele alınmayarak, bağlı bulunduğu yöre, bölge, yaşamı, özel hayatı, aile üyelerine kadar bir zincir incelenmektedir. Bu sayede nitel araştırma yöntemi ile üst düzey bir yorumlama imkanı sağlanmaktadır. Zira, filmin örneklendiği içinde yaşanılan o dünyanın açıklanmasına yönelik derinlemesine yorumlamaya ihtiyaç vardır. Analizde yoruma, yapılandırmaya önem verilmektedir. Söylemdeki sözcük anlamlarını yaparken toplumsal ilişkiler içindeki cinsiyet ve toplum üyeliği gibi diğer işlevsel yorumlar da dahil edilmektedir. Bu aşamada yapılandırma içinde parçalanan cümlelerin sözcükleri yeniden düzenlenerek  söylemdeki anlam ortaya çıkmaktadır. Bunlara ek olarak içerik özelliklerine de bakılırken, söylemin hangi kültüre ait olduğu, sosyal konumu, konuşmacının niyeti, ilgisi ve amacı da Cooley “ayna benlik” perspektifinden incelenerek söylemin yapısal, etkileşimsel özellikleri ortaya konmaktadır.  Bulgular:  Bu bağlamda, çalışmamızın bulguları ile belli bir perspektiften toplumsal cinsiyet kavramına ilişkin ciddi bir bakış açısı getirilmek istenmektedir. Filmin sınıfsal söylem boyutunda inceleme yapılarak, doğu ve batı şehirleri arasındaki toplumsal değişim incelenmiştir. Filmde,  Cooley  “ayna benlik” (2013) yapısındaki gibi karşısındakilerin kendilerini farklı görmesi, aile içi çatışmada yaşanılan problemlerin artması, kendilerine sordukları soruların cevapsız kalması sonucunda umut arayışı ile 15 yaşındaki kızlarını 70 yaşında çok varlıklı ama bir o kadarda acımasız dede yaşındaki adama gelin olarak vermeleri ve yine mutluluk arayışı ile büyük şehre yapılan göç ve sonucunda tüm değerlerin yok oluşu anlatılmaktadır. Sonuç: Çocuk gelin olmak dünyaya sorunlu kişilik yapısında çocuklar getirmek demektir. Dünyanın ilerlemesi, daha iyi yol alabilmesi için insanların adaletli, eşitlikçi ve özgürlükçü bir paradigma içerisinde yol alması ile mümkündür.  Kendini gerçekleştirme yolunda adım atamamış kadınlar için bulundukları ortam içerisindeki sorunlarından arınarak, hedef koymaları ve refaha çıkmaları adeta imkansızdır.

The topic “children bride” appearing as the most painful face and the invisible violence against the children in our Country and abroad, is one of the basic problems that is seen an ordinary event with the cultural norms in Turkey today. Although the marriage under the age of 18 is accepted as “the marriage at the child age”, according to the Turkish Civil Code, Child Protection Law, Turkish Penal Code, the legal age of “children bride” varies. Consequently, while the girls under 17 are accepted as “children bride” with reference to Turkish Civil Law, the legal age for marriage is 18 for the Child Protection Law. However, according to the Turkish Penal Code the age for legal marriage falls below the age of 15. Recently the notion “children bride” seen as current news especially in the last 10 years in Turkey, is in fact in quite threatening dimensions for the family structure of Turkish society since the age of marriage in our country has reached very low ages, 12 year old. Child brides are mostly seen in patriarchal societies. In these communities where the power is used vertically, the source in the hierarchical order requires self-obedience (Hofstede, G.; 1980). Most of the girls not given any permission to have domination feelings since they are born, are forced to feel depreciative not only by the people around but also by their families. The duties given to the women and the common thoughts for the women identities are dictated to her on behalf of the cultural and moral values. Purpose: In this context, the aim of this article is to find out what should be done to overcome the main problems in order to assist the children to become an individual instead of emphasizing the sanctions and legal regulations while   examining the concept violence on the invisible and approved traditions of bride children in the article. Content: The serial called “Life Continues” consisting of 46 episodes, produced by Mahsun Kırmızgül is filmed in Avanos, where there have been a lot of workshops on pottery since the Hittites. Avanos is 18 km far away to Nevşehir. Its name was called “Venessa” in the Antigua age. Although the characters in the serial are thought as if they are imaginary, they really have an important place as a social responsibility. In the serial, potter İsmail has 7 kids; 4 of them from his first wife, Kudret, his cousin married by force, the other 3 are from his second wife, Cennet whom he got married religiously but not legally after falling in love. It demonstrates how the eastern are in difficulty on adapting the rapid development change in the West while pressed by the dominant ideology.   Restrictions: In spite of the study on 46 episodes creates a data, it is limited to reach the entire research universe. Method: The research consisting of 46 episodes as a serial is studied by discourse analysis. The evidence discovered by the low level educated individuals who grow up in primary relationship and who are brought up by formal education system is examined by the concept of Cooley looking glass-self. The analysis of the language is not considered as uttered ones throughout the discourse. In the serial, the characters related to each other are not only looked into separately, but examined according to their region, life standards, living conditions, privacies. By this way, the qualitative research method is used to make a comment on high standards. In fact, the life in the serial requires to be defined  deeply. The comments are really considered vital in the analysis. What is more, thinking about the gender as a member of the society in the social relations is taken into consideration while making a comment throughout the words used in the analysis. In this section, the words in the decomposed statements are re-organized to get the secret meaning in the discourse. Above all, while checking all the references in context, the culture in the discourse, the social position, the intention, the attention and the purpose of the speakers are all observed with the mirror-self perspective in order to put out the features of structural and effective points of Cooley looking glass-self.