Osmanlı Dönemi Kafkasya Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 11 Mayıs 2024, ss.45-46
Rusya’nın
Kafkasya’yı yayılma sahası olarak görmesi 16. yüzyıl ortalarında Altın Orda
Devleti’nin ardılları olan Kazan ve Astrahan hanlıklarını ele geçirmesi ile başlamıştır.
Bu tarihlerden sonra aradaki engelleri ortadan kaldıran Rusya, Kafkaslara ve
Karadeniz kıyılarına kadar inmeyi devlet politikası olarak belirlemiştir. Rusya’nın
16. yüzyıl sonları ve 17. yüzyılda Kuzey Kafkasya’da kale inşa ederek iskân
faaliyetine girişmesi, tahkimat kurması ve bölge halklarını hâkimiyet altına alma
çabaları onu Osmanlı İmparatorluğu ve vassalı olan Kırım Hanlığı ile karşı
karşıya getirmiştir. Bu konuyla ilgili bu devletler arasında tarihte pek çok
kez diplomatik kriz yaşanmıştır. Bu çalışmada Rusların Kafkaslara doğru
yayılması karşısında Osmanlıların elçiler aracılığı ile diplomasi geliştirme,
askerî harekât düzenleme, proje üretme ve bölge halklarıyla ilişkiler
geliştirerek siyasi dengeler kurma gibi hamleleri değerlendirilecektir.