Akademik Veri Yönetim Sistemi
MALİ ÇÖZÜM, sa.117, ss.41-55, 2013 (Hakemli Dergi)
Varlıkların haksız biçimde ele geçirilmesi olarak tanımlanabilecek hileli eylemlerin işletmelere verdikleri zararların boyutları çok ciddi düzeydedir. Hilelerin neden oldukları zararlar, hile devam ettiği sürece artmaktadır. Bu nedenle hilelerin erken dönemde ortaya çıkarılması için çok çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Beden dili de, kişinin mimik, jest ve vücut duruşu aracılığıyla çevreye önemli bilgiler sunduğundan, bu yöntemlerden biri olarak değerlendirilebilir. Beden dilinin işletme içerisinde meydana gelecek hileler konusunda kullanımı özellikle, hilekar kişinin hileli davranışı gerçekleştirmesi ile birlikte, ruh halinde ortaya çıkacak değişimler açısından ele alındığında, değerli bilgiler sunmaktadır. Davranışlardaki değişiklikler kişinin hile suçunu işlemesi ve bu nedenle bir korkuya kapılması ile başlar. Bu korku kişide bir strese neden olur. Stres ise kişide bir süre sonra belirgin davranış değişikliklerini ortaya çıkarır. Mimik ve jestler kişinin limbik beyni tarafından gönderilen iletilerin bir dışavurumu olup, kişilerin bilinçdışı gerçekleştirdikleri hareketler olduklarından, kişiler isteseler de bu hareketleri engelleyemezler. Beden dilinin gözlemlenmesi oldukça önemli olmakla beraber, yanlızca beden diline dayanarak kişinin herhangi bir hileli eylem içerisine girdiği söylenemez. Beden dili yanlızca risk teşkil eden davranışlara işaret eder, bu riskin farkedilmesi üzerine gerekli çalışmaların yapılarak kişinin hile yaptığına ilişkin kanıtların toplanması gereklidir. Ortaya çıkarılan hileler ile ilgili olarak suçlu kişinin sorgulanması sürecinde beden dili, kişinin sorgulama sırasında ne derece dürüst davrandığı konusunda önemli bir bilgi kaynağıdır. Sorulan sorular üzerine suçlunun beden dilindeki değişimler, kelimeler aracılığı ile verdiği cevapların beden dili ile uyumlu olup olmadığı ve kullandığı vurgulamalar suçlu kişi hakkında pek çok bilgi sunar. Beden dili konusunda değerlendirme yapacak kişilerin bu konuda eğitim almış olması çok önemlidir. Bu konuda çalışan uzmanlar dışında, işletmelerde farklı konumlarda çalışan kişilerde de bu konuda bir farkındalık yaratılması, işletme içi hilelerin ortaya çıkarılması ve araştırılması sürecinde çok büyük faydalar sağlayacaktır.
Fraudulent activities can be described as misusing or misappropriating the assets of a business. These fraudulent activities cause great damages to businesses and the damages keep increasing as the fraudulent activity continues. In order to reduce the damages caused by any fraud, the frau- dulent actions should be detected in the eary stages of the action. One of the techniques used for detection of fraud in the early stages is the use of body language which provides important clues about fraud by analyzing the mimics, gestures and the body posture. Changes in the behaviour of an employee starts with the fear of being caught and this fear causes a stress which results in signi cant behavioral change. The mimics and the gestures -the expressions of the limbic system- are unconscious actions so blocking these actions is not possible. Although it is too important to observe the body language of a person, it is not possible to conclude that anyone is committing a fraudulent action based on only the body language. The body language points the risky actions and upon realizing the risky action, it should be scrutinized to provide evidence. The body language is also important after the detection process. It is also used during the inquiry process of the employee to understand how honestly he is behaving. The changes in the body language of the employee upon the questions asked, the compatibility of the body language with the answers given and the emphasis done during speech should be carefully analyzed. It is important to note that the person who will be analyzing the body language has pre- vious training about the subject. Creating an awareness for the employees of the business will be helpful for the detection and investigation process of fraudulent actions.