Türk ve İslam Eserleri Müzesi 504 Numaralı Mushafın Bölümlenmesindeki Tezhibli Sayfalar

Creative Commons License

Duran G.

Asos Journal, The Journal of Academic Social Science, sa.74, ss.181-198, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Tezhib sanatı, yazıya dolayısıyla kitaba, bezemek sûretiyle estetik değer kazandı- ran, ona pek çok konuda anlam yükleyerek ve kitabın okunması esnasında dikkat edilmesi gereken pek çok durumu da işaret ederek önemli katkılar sağlamaktadır. Okuma ve ezberleme konusunda kolaylık ve takibi sağlamak amacıyla mushaf metni bölümlenmiştir. Tezhib sanatı ise, mushaftaki bu bölümlenmelerin yerlerini tezyini unsurlarla, tezhibli sayfa/sayfalarla göstererek bu görevini yerine getirir. Makale konusu olan mushaf, Türk ve İslam Eserleri Müzesi 504 numarada kayıtlı- dır. Safevîler dönemine ait olan bu mushaf, bölümlenmenlerinin tamamı tezhibli olan nadir nüshalardan biridir. Mushafın yarısını, otuz cüzünü ve her cüzün yarısını işaret eden tezhibli sayfalara bölümlenmiştir ve 65 çift, karşılıklı düzenlenmiş tez- hibli sayfası vardır. Farklı sayfa düzeni ve tasarım yönünden çok zengin olan bu sayfaların tezhibi, tasarım ve üslûp bakımından da uyum ve bütünlük göstermekte- dir.

Anahtar kelimeler: Tezhib, mushaf bezemesi, mushafın bölümlenmesi 

The art of illuminating a text, and hence a book, makes a significant contribution by embellishing it and thus adding aesthetic value, ascribing meaning and indica- ting several tenors that should be noted while reading the text. The text in this copy of the Koran has been divided into sections in order to facilitate reading, learning by heart and also following. The art of illumination, meanwhile, performs its func- tion by indicating places in the text through elements in the ornamentation, the il- luminated page/ pages. This version of the Koran, which is the subject of the artic- le, is registered with the number 504 at the Museum of Turkish and Islamic Art. It belongs to the Safavid period and is a rare version in having every section illumina- ted. Half of the book, thirty sections and half of each section are separated by illu- minated pages. There are also 65 facing illuminated pages. These illuminated pa- ges are made more sumptuous by the different page layouts and designs, and there is both harmony and cohesion with respect to design and style.

Keywords: Illumination, Koran Illumination, Koran sections