Geleneksel Ayancık Göynek Yakaları ve Giysi Tasarımlarında Kullanımı


Creative Commons License

Tüm Cebeci D.

Uluslararası Sosyal Araştırmalar, cilt.13, sa.72, ss.505-515, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 13 Sayı: 72
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: Uluslararası Sosyal Araştırmalar
  • Derginin Tarandığı İndeksler: ERIC (Education Resources Information Center), Index Islamicus, Linguistic Bibliography, Linguistics & Language Behavior Abstracts, MLA - Modern Language Association Database, Political Science Complete, Sociological abstracts, Worldwide Political Science Abstracts
  • Sayfa Sayıları: ss.505-515
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Öz

Giyim toplumların gelenek ve göreneklerini yansıtan kuşaktan kuşağa aktarılan kültürel değerlerden biridir.  Bu kültürel değerler içinde geleneksel dokumalar ve giysiler, üretim biçimleri, kullanılan malzemeler, desen ve uygulama teknikleri geçmişi günümüze taşıyan önemli varlıklardır.

Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesi ve kişilerin yaşam biçimlerinin değişmesi ile birlikte giysilerde ve kullanımında farklılıklar olmuştur. Kültürümüzü yansıtan değerlerin özelliklerinin korunması, yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılması büyük önem teşkil etmektedir.

Bu araştırmada kaybolmaya yüz tutan yöresel giysileri ve üzerine uygulanan teknikleri günün eğilimleri doğrultusunda giysi tasarımında yorumlayarak geleneksel ve kültürel değerlerimizin yeniden tasarımlarla hayat bulmasına katkıda bulunmak hedeflenmiştir.

Bu hedef doğrultusunda Sinop ili Ayancık ilçesinde yer alan kadın iç giyiminde kullanılan göynek yakalarının özellikleri araştırılmıştır. Geçmişte çok sık kullanılan fakat günümüzde unutulan göynek geleneğini hatırlatmak ve tekrar yeni tasarımlarla yorumlayarak gündeme getirmek hedeflenmiştir. Kültürel öğelerin kullanımının tasarımlara özgünlük kazandırabileceği uygulamalar yapılmıştır. Aynı zamanda Sinop Ayancık keten dokumacılığı ve Ayancık göynek yakalarının coğrafi işaret alması, bu yapılan çalışmanın Türk kültürüne ve kültürel değerlerinin gelişimine önemli katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Göynek yakası, keten, nakış tekniği, gelenek, giysi tasarımı.

 

Abstract

Dressing is one of the cultural values handed down from generation to generation reflecting cultural traditions of cultures. Among those cultural values, traditional weaving and dressing, their production techniques, materials used, pattern and application techniques are important sources that carry past to present time.

Nowadays, with the rapid development of technology and together with change of life styles of people, diversities have appeared in dressings and their uses. Protection of properties of the values that reflect our culture, keeping them alive and handing down to future generations are of paramount importance.

In this research traditional dressing that begin to be forgotten and interpreting dress design in direction of todays trends and contrubuting to coming to life with redesigns of our cultural values are aimed.

In the direction of this aim, properties of göynek collars used in women underwear in Ayancık district of Sinop province göynek tradition mostly used in the past but forgotten nowadays are aimed to come  into rememberance of ıts use and put into use again with new designs and interpretations. Applications have been realised such that use of cultural objects will bring in orginality to designs. At the same time, the fact that Sinop Ayancık linen weaving and Ayancık göynek collars have taken geopraphcial signs, is considered that present work will make a significant contribution to Turkish cultur and development of cultural values.

 

Keywords: Goynek collar, linen, embroidery technique, tradatianal, dressing design.