Karamanlıca Bir Tabirname Hakkında

Creative Commons License

Koç Giannopoulos A.

14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, 20-22 Ekim 2022 Alanya-Antalya (TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Katkılarıyla). 14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildiri Kitabı (20-22 Ekim 2022 Alanya-Antalya). Editörler: Ramazan ERYILMAZ, Neslihan KARACAN, Ali CANBULAT, Ahmet Turan EŞ. Alanya-Antalya: Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Yayınları: 005. e-ISBN: 978-605-74581-5-5, Antalya, Türkiye, 20 - 22 Ekim 2022, sa.5, ss.97-105

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.97-105
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Özet

Karamanlıca ya da Karamanlı Türkçesi olarak adlandırılan Yunan harfli Türkçe ile pek çok eser kaleme alınmıştır. Bu eserler üzerine yapılan analitik bibliyografya çalışmaları bunların daha çok dinî içerikli yayınlar olduğunu göstermektedir. Din dışı eserler daha az olmakla birlikte edebiyat, felsefe, tıp, eğitim ve folklor alanlarıyla ilgili kitaplar ve dergiler de yayımlanmıştır. Bu eserlerden bir tanesi de 1885 tarihli Rüya Kitabı’dır. Müellifi S. İgnatiadis’tir. Adından anlaşılacağı üzere çeşitli kaynaklardan derlenmiş rüya yorumlarından oluşan 30 sayfalık bir tabirname (oniromansi)’dir. Matbu esere ulaşılamamış, ancak kitabın siyah beyaz fotoğraflarını inceleme imkanı elde edilmiştir. Bugüne kadar üzerinde herhangi bir çalışma yapılmayan bu eserden ilk bahseden araştırmacı Evangelia Balta’dır. Balta, Karamanlidika Additions (1584-1900) kitabında yayınla ilgili bibliyografik bilgi vererek ön sözünden alıntı yapmıştır.

İstanbul’da S. İgnatiadis Matbaası’nda basılan eserin “Prologos” (Ön Söz) bahsinde müellif rüya yorumlama sanatınının bütün milletler tarafından kabul görüp uygulandığını, Mısırlılar, Yunanlar, Asurlular, Keldaniler ve Acemler’in rüya yorumlamayı ilim olarak saydıklarını belirtir. Ayrıca Eski Yunanlar devrinde insanların rüyalarını tabir ettirmek amacıyla Livadya’daki “Trofonios Mağarası”na gittiklerini de ifade eder. Ön Söz bahsinden sonra Rüya Kitabı başlığı altında alfabetik sıra ile rüyalar yorumlanır. Sade bir dille yazılmış olan bu eseri, halkın inancını, dünya görüşünü, gelenek-göreneklerini göstermesi bakımından folklorik bir malzeme, Türkçe söz varlığı açısından da önemli bir kaynak olarak görmek mümkündür.

Bu bildiride, İgnatiadis’in Rüya Kitabı adlı eserinin muhtevası, yapısı, dili ve üslubu hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca metinden çeviri yazı yapılarak seçilmiş tabirler incelenmiştir. Sonuç bölümünde ise eserden hareketle dil, edebiyat ve kültür çalışmalarında folklorik malzeme içeren bu tür tabirnamelerin tespitinin, neşrinin önemi dile getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Karamanlıca, tabirname, rüya, Rüya Kitabı, S. İgnatiadis.

About the Oneiromancy in Karamanlidika

Abstract

Many documents have been written in Greek-lettered Turkish, also known as Karamanlidika or Karaman Turkish. Analytical bibliography studies on these works show that they are mostly religious publications. Books and journals on literature, philosophy, medicine, education and folklore were also published, although non-religious documents were less common. One of these books, written by S. Ignatiadis is the Rüya Kitabı (Oneiromancy) in 1885. It is a 30-page phrasebook consisting of dream interpretations, as the name suggests, compiled from various sources. The original publication was not available but black and white photographs of it were examined. Evangelia Balta is the first researcher to talk about this work, which has not been studied until today. Balta quotes some parts of the introduction of this book and provides bibliographic information about this publication in her book Karamanlidika Additions (1584-1900).

This book was published in S. Ignatiadis Printing House in Istanbul. In "Prologos" (Preface), the author states that the art of oneiromancy (dream interpretation) was accepted and practiced by all nations, amongst them, the Egyptians, the Greeks, the Assyrians, the Chaldeans and the Persians regarded dream interpretation as a science. It also states that during the Ancient Greek era, people went to the "Cave of Trophonius" in Livadeia to have their dreams interpreted.

Following the Preface, dreams are interpreted in alphabetical order under the title of Rüya Kitabı (Dream Book). This work, written in plain language, can be regarded as a folkloric material in terms of showing the beliefs, the worldview, the traditions and the customs of the people, as well as, an important source in terms of Turkish vocabulary .

In this paper, information is given about the content, the structure, the language and the style of Ignatiadis's book called Rüya Kitabı. In addition, a selection of dream interpretations were evaluated by transcribing the original text. In the conclusion part, the importance of determining and publishing such dream interpretations containing folkloric material in language, literature and culture studies has been expressed, based on the above mentioned work.

Keywords: Karamanlidika, oneiromancy, dream, Rüya Kitabı, S. İgnatiadis.