Teknik ve Eml Kimya Teknolojisi Öğretmenlerinin Kullandıkları Yazılı Sınav Sorularının İncelenmesi


Bektaş Ş., Gülşah K., Üce M.

XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Adana, Türkiye, 11 - 14 Eylül 2014, ss.364

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Adana
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.364
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Kimya Teknolojisi Öğretmenlerinin Kullandıkları Yazılı Sınav Sorularının Ġncelenmesi 

BektaĢ ġAHĠN1, GülĢah KARAKIRIK2, Musa ÜCE

1)Kimya Öğretmeni. Sancaktepe Eyüp Sultan Teknik ve EML Ġstanbul 

2) Kimya Öğretmeni. Sultanbeyli Turhan Feyzioğlu TML Ġstanbul 

3) Doç. Dr. Musa ÜCE. Marmara Üniversitesi Ġstanbul Atatürk Eğitim Fakültesi 

Amaç: Öğrenmenin nasıl gerçekleĢtiğini ve zihinde nasıl bir yapılanma sonucunda meydana geldiğini açıklamaya yönelik birçok yaklaĢım öne sürülmüĢ ve öğretim programlarında denenmiĢtir. Son yıllarda bu kuramlara alternatif bir yaklaĢım olarak geliĢtirilen, birçok yöntem ve tekniği içeriğinde bulunduran ve öğrenmenin aktif bir süreç sonucunda meydana geldiğini savunan yapılandırmacı yaklaĢım ülkemizdeki öğretim programlarında yerini almıĢtır(Evrekli 2009). Yapılandırmacı yaklaĢımın uygulanmasındaki en önemli zorluklardan birisi geçerli, güvenilir ve nesnel ölçme değerlendirmenin yapılamadığı kaygısıdır. Eğitim sürecinde yapılan sınavlar; istendik davranıĢların kazandırılıp kazandırılmadığını ortaya koymada geri bildirim olarak en temel araç olmuĢtur. Eğitimin bütünleyici bir parçası olan ölçme ve değerlendirme eğitim sürecinin baĢında, süreç sırasında ve sonunda yapılan sınavlara dayanır. Öğrenciler hakkında karaların verilmesi anlamına gelen değerlendirme, ölçme iĢlemlerinin doğruluğuna ve amaca uygunluğuna bağlıdır. 

Öğretmenler, öğrencilerin düĢünce ve akıl yürütmelerini ortaya çıkarmak ve öğretimin ne derece gerçekleĢtirildiği ile ilgili karar vermek amacıyla, yaptıkları ölçme ve değerlendirmelerden yararlanmaktadırlar(Daniel, L. G. & King, D. 1998). Yapılan ölçme ve değerlendirmelerin amacı, öğrencilerin bilimsel kavramları daha iyi öğrenmelerine yardımcı olmaktır. Değerlendirme süreçleri, öğrencilerin bilginin belirli parçalarını ezberleyip ezberlemediklerini test etmek için değil, öğrencilerin bilgiyi kullanma, muhakeme edebilme ve anlamalarını araĢtırmaya yöneliktir(Fouberg, E. H. 2000)(Özmen 2006). 

AraĢtırmamızda Meslek Liseleri Kimya Bölümü derslerinde kullanılan yazılı sınav soru tiplerinin öğretim programındaki kazanımları ne derece ölçtüğü ve soruların kazanımlara ne derece uygun olduğu incelenmiĢtir. 

AraĢtırma Yöntemi: AraĢtırmada nitel desenlerden masa baĢı araĢtırması ve doküman incelemesi kullanılmıĢtır(ġevki,H.2010,Karaman,Ġ.2005). Örneklemi, Ġstanbul ilinin çeĢitli ilçelerinde görev yapan, Meslek lisesi Kimya bölümü 9., 10.,11. ve 12. sınıf Kimya derslerine giren yirmi öğretmenin, ölçme-değerlendirmede kullandıkları 60 (altmıĢ) adet sınav kağıdı oluĢturmaktadır. ÇalıĢmanın güvenirliliği uzman incelemesine dayandırılmaktadır(Yıldırım 2006). ÇeĢitli kademelerde uygulanan bu sınav kâğıtlarındaki sorular, Kimya dersi kazanımlarıyla iliĢkilendirilip bu soruların kazanımları ölçmedeki yeterlilikleri ve Bloom taksonomisine göre dağılımı incelenmiĢtir. 

Bulgular: Doküman analizi sonucunda Meslek Liseleri Kimya Bölümü derslerinde ölçme-değerlendirmede kullanılan yazılı sınav sorularının kazanımları ölçmede yeterli olmadığı tespit edilmiĢtir. Ayrıca bu soruların Bloom taksonomisinde üst düzey kazanımları yoklamadığı genellikle bilgi ve kavrama düzeyini ölçmeyi hedeflediği belirlenmiĢtir. Bunun yanında bazı kazanımları ölçecek sorulara yeteri kadar yer verilmediği tespit edilmiĢtir. 

Sonuç ve TartıĢma: Yapılandırmacı öğretimin hedefi öğrencilerin becerilerini geliĢtirmek olduğundan ölçme ve değerlendirme araçlarının öğrencilerin süreç becerilerine odaklanması beklenir(Balcı,Tekkaya). Oysa ki araĢtırmamızda yazılı sınav sorularının beceri ölçmekten ziyade daha çok bilgi ve kavrama ölçmeye yönelik sorulardan oluĢtuğu anlaĢılmaktadır. Bu da göstermektedir ki öğretmenler yeni sistemi uygulamalarına rağmen öğrencileri değerlendirirken, öğrendikleri kavramları tanımlayabilme, sembolleri bilme ve kavramlar arası iliĢkileri doğru kurabilme becerilerini çok fazla dikkate almaktadırlar. Sınav kağıtlarında bilgi ve kavramayı ölçen sorularının oranının yüksek olması öğrencinin etkin bir Ģekilde becerilerini kullanmak yerine ezbere yönlendirildiğini göstermekte ve bu durum yapısalcı yaklaĢımın öğretim felsefesiyle ile uyuĢmamaktadır. 

Öğretim programlarında analiz, sentez ve değerlendirmenin çok önemli olduğu vurgulanmasına rağmen kimya öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirmelerinde Bloom taksonometrisinde yer alan bu seviyelerdeki soru türlerine yer vermemesi düĢündürücüdür. Ayrıca sınav soruları hazırlanırken yine öğretim programlarında yer alan kazanımlar çok göz önüne alınmadığı gibi bazı kazanımlar çokça ölçülürken bazıları ise tamamen göz ardı edilmiĢtir. Öğretmenlere bu konu sözlü olarak sorulduğunda genellikle ölçme-değerlendirmede üniversite sınavını göz önünde bulundurarak soru hazırladıklarını ifade etmiĢlerdir. 

Anahtar Sözcükler: Ölçme ve Değerlendirme, Kimya Teknolojisi, Soru Tipleri, Bloom Taksonomisi