Hukuk Kuramı, cilt.5, ss.82-88, 2018 (Hakemli Dergi)
Körleşme’de sahne o her şeye aklı eren Kien’in asabi gülüşüyle; “tüm yaşamında hiç böyle gülmemişti”
cümlesi ile kapanır. Son sayfadaki son cümledir. Istırabına ve ölümüne gülen Kien’in kahkahaları, savaştan önceki son imgelemdir. Artık ötesine geçmek, sayfayı çevirmek mümkün değildir. Roman; savaş öncesi yılların, herkes için bir felaket getiren savaşın, hukuki ve siyasi zemininin hazırlandığı yıllarda yazılmıştır. Elias Canetti’nin 1942-1972 tarihleri arasında kaleme aldığı notlarına dayanan İnsanın Taşrası kitabında, geçmişe bakıp “Körler, şu çokbilmişler”
der. Kien’e atıfla, yarattığı kahramanın sonu gibi kitleler yanmıştır, ölmüştür, fiziksel ve psikolojik olarak sakat kalmıştır. II. Dünya Savaşı’nın cehennem ateşi, geriye külleri ve insanlığımızı utanç içinde bırakan yanıklaşmış bir kalp bıraktı. Tanık olanlar için unutulmak istenen, unutanlar için hatıraların dinmeyen haykırışı içinde geçen ürkütücü yıllar.