Doğu Coğrafya Dergisi, cilt.22, sa.38, ss.111-136, 2017 (Hakemli Dergi)
BAĞIMSIZLIKTAN GÜNÜMÜZE NAHCİVAN’IN ZİRAİ YAPISI
The Agrıcultural Structure of The Nakhichevan Since The Independence
Yrd. Doç. Dr. Halil KURT1
Uzman Murat ÖZKAN2
▼
ÖZET
SSCB döneminde Nahcivan’daki tarım arazileri bütün Sovyet
Cumhuriyetlerinde olduğu gibi özel mülkiyet kaldırılarak sovhoz ve kolhoz türü
tarımsal işletmelere dönüştürüldü. Devlet merkezli eski komünist sistemin
çökmesi, yeni sistemin kurulması için gereken altyapı ve sermaye eksikliğinin yanı
sıra Ermenistan’ın ablukası nedeniyle Bağımsızlığın ilk yıllarında Nahcivan’da
tarımsal üretimde gerileme gözlendi.
Azerbaycan’ın 1991’de bağımsızlığını kazanmasından sonra tarıma
önem verilmiş, özelleştirmeler ve toprak reformu yapılarak çiftçilerin kendi
toprağına kavuşması sağlanmıştır. Türkiye’nin de desteğiyle 2000’li yılların
başında siyasi istikrarın sağlanması, Nahcivan’da zirai faaliyetlerin
canlanmasına ve üretimin artmasına sebep olmuştur
Tarım sektörü ülkenin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yeniden
yapılandırılmış; özelleştirme sonucu sıkıntı yaşayan çiftçiler devletçe
desteklenerek, tahıl, meyve, sebze ve endüstri bitkisi ağırlıklı bir yapıya
dönüştürülmeye çalışılmıştır. Birim alandan elde edilen verim artışı sağlanmış,
modern tarım tekniklerinin uygulanmasında önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.
Türkiye’nin tohum, tarım ekipmanları, zirai ilaç yardımı ve ekonomik teşvikiyle
tarımda yapısal dönüşüm ivme kazanmıştır.
Bağımsızlıktan günümüze (1991-2015) Nahcivan tarımının yapısal
değişimi ile tahıllar, endüstri bitkileri, sebze ve meyve üretimine ait veriler yıllara
göre tablolar şeklinde belirtilmiştir. Tütün gibi geleneksel zirai ürünlerin ekimi
azalırken ayçiçeği başta olmak üzere, sebze ve meyve üretiminde ise büyük
artışlar olmuştur.
1 Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, hkurt@marmara.edu.tr
2 Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
Dergiye Müracaat Tarihi: 25.04.2017
ABSTRACT
Farming fields in Nakhcevan were converted into farming facilities like sovhoz and kolkhoz by abolishing personal possessions as it happened in allUSSR. Collapsing state centred communism system, lacking infrastructure and capital as well as blockage of Armenia, caused recession in Nakhcevan’s agriculture production in the early years of independence.
After Azerbaijan gained independence in 1991, agriculture was placed importance and farmers were suplied to own their lands with the help of privatization and land reform. Under the aegis ofTurkey, at the beginning of 2000s providing political consistency paved the way to increase production and activate agricultural activity in Nakhcevan.
Agricultural sector was reconstructed in the manner of meeting Nation’s needs and grain, fruit and vegetables were tried to transform into a structure including cash crop. Increase of efficiency was gained in unit area and enormous strides were made in implementing modern agricultural techniques. Structural transformation of agriculture gained acceleration with the economic stimulus and agricultural pesticide support to agricultural equipments.
Since independence (1991-2015) production data of cereals, cash crops and fruit and vegetables have been specified as statement by years with the structural alteration of Nakhcevan agriculture. Notably (particularly) sunflower, fruit and vegetable production have been increased while conventional agricultural products were decreased in cultivating such as tobacco.
Nakhcevan has been a region where was famous with mulberry, truck and grapes throughout history. Its location and easy access to many countries provided plenty of advantages to deliver region’s agricultural productions to foreign markets. From now on, it is expected that pattern product will be varied and agricultural activities will be improved associated with expansion of the trade.
Keywords: Nakhcevan, agriculture, agricultural structure and variation, patternproduct