Yeni Medyada Söylem Düşkünü Olarak Çocuk: Aylan Bebek Örneği


Kıratlı S., Narmanlıoğlu H.

isophos, cilt.2, sa.4, ss.61-95, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 2 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: isophos
  • Sayfa Sayıları: ss.61-95
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Geleneksel haber medyasında profesyonellerin üretimine dayalı öykülerde haberin öznesi ile nesnesi durumundaki kişiler “söylem seçkini” ve “söylem düşkünü” şeklinde tanımlanmaktadır. Söylem seçkinleri genellikle siyasetçiler, sanatçılar, bilim adamları gibi haberde baskın olarak ağırlığı görülen ve söylem üreten seçkinlerden oluşmaktadır. Söylem düşkünleri ise sıradan insanlardır, haber dilinde daha edilgen bir konuma denk düşmektedir. Yeni iletişim teknolojileriyle birlikte geleneksel medyanın tüketicileri olan söylem düşkünlerinin de söylem üretebildiği bir alanın açıldığı varsayılmaktadır. Bu çalışma, yeni medya ile birlikte söylem üretme imkânına kavuşan söylem düşkünlerinin, profesyonel haber üreticilerine kıyasla toplumsal konuları ele alış biçimindeki farklılığını yansıtmaktadır.  Bu amaçla Türkiye ve dünya gündemini uzun süre meşgul eden Aylan bebek olayı örnek olarak seçilmiştir. Kendisi de bir söylem düşkünü olarak tanımlanabilecek Aylan bebeğin ölümü üzerine geleneksel medyada yayınlanan haberler ile Twitter ’da paylaşılan içerikler söylem çözümlemesi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmada olayın bu iki farklı medya kanallarında yer alış temalarının değiştiği görülmüştür. Yeni medya üzerinden incelenen sıradan insanların (söylem düşkünlerinin) paylaşımları; insanlık, evrensel değerler, toplumsal ilişkiler teması üzerinde dururken, geleneksel medyadaki haberlerin; politika, savaş, diplomasi, AB, güvenlik gibi konularından oluştuğu anlaşılmıştır. Bu çalışmayla sıradan insanlar ile medya profesyonellerinin aynı konuyu değerlendirme biçimlerinin oldukça farklı olduğu ortaya çıkmıştır. Konvansiyonel medyada Aylan Bebek olayı daha çok siyasi, reel tartışmalar ile ele alınırken; yeni medyada bu konu söylem düşkünleri tarafından duygusal içerikli temalar ile tartışılmıştır.