1826-1829’da Erdebil, Ahıska, Bayezid ve Erzurum’da Bulunan Bazı Yazma Eserlerin St. Petersburg’a Nakli

Creative Commons License

Çaycıoğlu S. O.

TURKISH JOURNAL OF HISTORY-TARİH DERGİSİ, sa.72, ss.167-185, 2020 (ESCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: TURKISH JOURNAL OF HISTORY-TARİH DERGİSİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI)
  • Sayfa Sayıları: ss.167-185
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Rusya, 1826-1828 yılları arasında Revan, Nahçıvan, Karabağ, Urmiye ve Erdebil’i ele geçirdi. Bu sırada İran kütüphanelerinde bulunan bazı yazma eserleri toplayarak önce Tiflis’e, oradan da St. Petersburg’a götürdü. Bazı yazmalar ise 1829’da Feth Ali Şah tarafından Rusya Çarı’na hediye edildi. Rusya, Osmanlı ile yaptığı 1828-1829 Harbi’nde de bu kez Ahıska, Erzurum ve Bayezid gibi Türk şehirlerinde topladığı bazı yazmaları aldı. Bugüne kadar zikredilen bölgelerden toplanıp St. Petersburg’a götürülen bu yazmaların akıbetine dair müstakil bir çalışma yapılmamıştır. Her ne kadar günümüzde Doğu yazmalarının katalogları mevcut ise de, bu eserler yazmaların serencamını ihtiva etmez. Yani yazmaların kimler tarafından toplanıp, nasıl el değiştirdiğine dair bilgi vermez. Dolayısıyla bu çalışmada, Rus arşiv kaynaklarına istinaden Rusya’nın 1826-1829 Harplerinde Türk-İslam bölgelerinden toplayarak o dönemdeki başkenti St. Petersburg’a götürdüğü yazmaların serüveni ele alınacak ve günümüzdeki durumlarıyla ilgili bilgi verilecektir.

While Russia seized Revan, Nakhchivan, Karabakh, Urmia and Ardabil between 1826-1828, they collected some manuscripts from the Iranian libraries and transferred them to Tbilisi and then to St. Petersburg. Some of those manuscripts were presented to the Czar of Russia in 1829 by Feth Ali Shah. During the War of 1828-1829 with the Ottomans, the Russians also collected some manuscripts from Turkish cities such as Ahiska, Erzurum and Bayezid. So far, there has been no study dealing with the fate of these manuscripts that were gathered from the aforementioned regions and then taken to St. Petersburg. There are catalogues of oriental manuscripts, but they do not contain any relevant information about these manuscripts. In other words, it does not provide information about who collected these manuscripts and how they changed hands. In this study, we will discuss the manuscripts that Russia collected from the Turkish-Islamic regions in the 1826-1829 War and brought to their capital based on Russian archive sources. Also information will be given on the current state of  the manuscripts.