Akademik Veri Yönetim Sistemi
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sa.44, ss.39-66, 2013 (Hakemli Dergi)
Kur’ân’ın ilk muhataplarının edebiyatında, sahip, ıslah/terbiye eden, efendi/hükümdar, tanrı vb.
manaları taşıyan Rab kelimesi, aynı anlamlara paralel surette Kur’ân’da da kullanılmıştır. Bu
kavramla -Hz. Yusuf ve Hz. Musa (a.s.) ümmetlerinin inançlarını anlatma amacıyla başka varlıklar kısmen adlandırılmış olsa da- çoğunlukla Yüce Allah kastedilmiştir. Geçtiği ayetlerde hemen hepsiyle muzâf (tamlanan) şeklinde yer alan Rab kavramı, bir kaç istisnayla izâfetsiz olarak da zikredilmiştir. Kur’ânî terminolojide Rab kavramının semantik alanına, yaratıcı (Hâlık), doğruyu gösteren (Hâdî), rızkın gerçek kaynağı (Râzık), bunları yapmaya gücü yeten (Kâdir), mantıksal zorunlulukla kulluk edilmeye gerçek hak sahibi (Ma‘bud) ve benzeri manalar katılmış; böylelikle söz konusu kavramın anlam yelpazesi genişlemiştir. Bu şekilde semantik sahası genişleyen Rab kavramı, İlâhî hüviyete bürünen anlam örüntüsüyle, Allah için Lafzatullah’tan الله) ) sonra ikinci sırada kullanılan bir özel isim (alem) kimliğini kazanmıştır.