Yapay Zekâ Ve Etik Üzerine Bir Araştırma


Creative Commons License

Küçükvardar M., ASLAN A., BAYRAKCI S.

ATLAS Journal, cilt.5, sa.36, ss.1065-1077, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 5 Sayı: 36
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: ATLAS Journal
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.1065-1077
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Teknolojik gelişmelerin hızı toplumsal sorunlara yol açacak boyutlara ulaşarak, yasal düzenlemelerin ağırlığı karşısında vicdani yapıların daha fazla önceleneceği bir dönemin gerekliliğine işaret etmektedir. Özellikle teknolojik gelişmelere bağlı olarak ahlaki-etik davranış biçiminin ele alınmasını ve yeniden yorumlanmasını gerektiren birçok sorun ortaya çıkmaktadır. Yapay zekâ (artificial intelligence) çalışmaları, genetik mühendislik, transhümanizm, toplum 5.0 gibi teknolojinin insan ve sonrasına geçtiği gelişmeler de dâhil olmak üzere ahlak-etik alanını zorlayan çalışmalar çeşitli sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu sorunlar temel çerçevede “Makinelerin ahlakı var mıdır? Daha suç işlenmeden olası suç ve suçluları tespit edebilecek bir makine zekâsı olsaydı onları tutuklamak etik ve ahlaki olur muydu? Biyoteknoloji ve genetik teknolojisi sadece tıbbi amaçlar için mi yoksa zaten sağlıklı insanları daha güçlü ve daha akıllı hale getirmek için de kullanılmalı mıdır?” soruları etrafında şekillenmektedir. İnsanlar ve akıllı makineler arasındaki artan bağlantı ve simbiyotik etkileşim, ahlak ve çağdaş etik için ciddi bir tartışma alanı oluşturmaktadır. Bu tartışmalar çerçevesinde, bu çalışmada yapay zekâ ve akıllı makinelerin kilit rol oynadığı bir düzlemde ortaya çıkan etik ve ahlaki zorluklar literatür taraması yöntemiyle incelenmiş ve durum analiziyle örnek çalışmalar üzerinden teknolojietik ikilemi irdelenmiştir. Araştırma sonucunda, teknolojik gelişmelerin çok hızlı ilerlediği ancak ahlaki ilkelerin buna ayak uyduramadıklarına ulaşılmıştır. Bu nedenle yeni bir teknoloji tabanlı ahlaksal ilkelere ve farklı bir sosyolojik anlayışa ihtiyaç duyulduğu görülmektedir. Anahtar kelimeler: Ahlak, Etik, Yapay Zekâ, Biyoteknoloji, Dijital Etik 

The speed of technological developments has reached dimensions that will lead to social problems. This situation indicates that conscientious structures should be prioritized more than the weight of legal regulations. Especially moralethical behavior style was handled in parallel with technological developments. This raises many problems that need to be reinterpreted. Problems are growing with the impact of studies challenging the moral-ethical field, including artificial intelligence studies, biotechnological developments, genetic engineering. The problems mostly focus on the following questions: Do the machines have a morality? Would it be ethical and moral to arrest them if there was a machine intelligence that could detect possible crimes and criminals before they were committed? Should biotechnology and genetic technology only be used for medical purposes or to make healthy people stronger and smarter? Increased connectivity and symbiotic interaction between people and smart machines is a serious area of discussion for morality and contemporary ethics. In this study, moral challenges were examined by literature review and the technology-ethics dilemma was examined through case studies. As a result, technological advances are progressing very quickly, but moral principles cannot keep up with it. Therefore, it seems that a new technology-based moral principles and a different sociological understanding are needed. Keywords: Morality, Ethics, Artificial Intelligence, Biotechnology, Digital Ethics