ATLAS Journal, cilt.5, sa.36, ss.1065-1077, 2020 (Hakemli Dergi)
Teknolojik gelişmelerin hızı toplumsal sorunlara yol açacak boyutlara ulaşarak, yasal düzenlemelerin ağırlığı karşısında
vicdani yapıların daha fazla önceleneceği bir dönemin gerekliliğine işaret etmektedir. Özellikle teknolojik gelişmelere
bağlı olarak ahlaki-etik davranış biçiminin ele alınmasını ve yeniden yorumlanmasını gerektiren birçok sorun ortaya
çıkmaktadır. Yapay zekâ (artificial intelligence) çalışmaları, genetik mühendislik, transhümanizm, toplum 5.0 gibi
teknolojinin insan ve sonrasına geçtiği gelişmeler de dâhil olmak üzere ahlak-etik alanını zorlayan çalışmalar çeşitli
sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu sorunlar temel çerçevede “Makinelerin ahlakı var mıdır? Daha suç
işlenmeden olası suç ve suçluları tespit edebilecek bir makine zekâsı olsaydı onları tutuklamak etik ve ahlaki olur
muydu? Biyoteknoloji ve genetik teknolojisi sadece tıbbi amaçlar için mi yoksa zaten sağlıklı insanları daha güçlü ve
daha akıllı hale getirmek için de kullanılmalı mıdır?” soruları etrafında şekillenmektedir. İnsanlar ve akıllı makineler
arasındaki artan bağlantı ve simbiyotik etkileşim, ahlak ve çağdaş etik için ciddi bir tartışma alanı oluşturmaktadır. Bu
tartışmalar çerçevesinde, bu çalışmada yapay zekâ ve akıllı makinelerin kilit rol oynadığı bir düzlemde ortaya çıkan etik
ve ahlaki zorluklar literatür taraması yöntemiyle incelenmiş ve durum analiziyle örnek çalışmalar üzerinden teknolojietik ikilemi irdelenmiştir. Araştırma sonucunda, teknolojik gelişmelerin çok hızlı ilerlediği ancak ahlaki ilkelerin buna
ayak uyduramadıklarına ulaşılmıştır. Bu nedenle yeni bir teknoloji tabanlı ahlaksal ilkelere ve farklı bir sosyolojik
anlayışa ihtiyaç duyulduğu görülmektedir.
Anahtar kelimeler: Ahlak, Etik, Yapay Zekâ, Biyoteknoloji, Dijital Etik
The speed of technological developments has reached dimensions that will lead to social problems. This situation
indicates that conscientious structures should be prioritized more than the weight of legal regulations. Especially moralethical behavior style was handled in parallel with technological developments. This raises many problems that need to
be reinterpreted. Problems are growing with the impact of studies challenging the moral-ethical field, including artificial
intelligence studies, biotechnological developments, genetic engineering. The problems mostly focus on the following
questions: Do the machines have a morality? Would it be ethical and moral to arrest them if there was a machine
intelligence that could detect possible crimes and criminals before they were committed? Should biotechnology and
genetic technology only be used for medical purposes or to make healthy people stronger and smarter? Increased
connectivity and symbiotic interaction between people and smart machines is a serious area of discussion for morality
and contemporary ethics.
In this study, moral challenges were examined by literature review and the technology-ethics dilemma was examined
through case studies. As a result, technological advances are progressing very quickly, but moral principles cannot keep
up with it. Therefore, it seems that a new technology-based moral principles and a different sociological understanding
are needed.
Keywords: Morality, Ethics, Artificial Intelligence, Biotechnology, Digital Ethics