Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, cilt.58, sa.58, ss.186-215, 2023 (Hakemli Dergi)
Öz
Bilimsel araştırma yapabilme becerisine sahip bireyler yetiştirebilmek eğitim sisteminin amaçları
arasında yer almalıdır. Bunun için öncelikle öğreticiler bu beceriye sahip olmalıdır. Araştırmanın
temel amacı öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme beceri düzeylerinin belirlenmesinde
kullanılabilecek bir ölçek geliştirmek ve öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme becerilerine
yönelik algılarını derinlemesine incelemektir. Çalışma, Bilimsel Araştırma Yapabilme Becerisi
Ölçeği (BAYBÖ)’nin geliştirilmesi, öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme becerilerinin çeşitli
değişkenlere göre incelenmesi ve nitel araştırma aşamalarını kapsamaktadır. Araştırmada karma
yöntem araştırma desenlerinden olan keşfedici sıralı deseni kullanılmıştır. Ölçek geliştirme çalışması
için toplanan ilk veriler keşfedici; ikinci veriler ise doğrulayıcı faktör analizi için kullanılmıştır.
Nicel veri analizlerinde SPSS 22 ve AMOS 20 Paket programlarından yararlanılmıştır. Araştırmanın
nitel kısmında öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme becerilerine yönelik algıları olgubilim
deseni ile incelenmiştir. Nitel verilerin analizinde, betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma
bulgularının geçerlik ve güvenirliği pilot uygulama, veri çeşitlemesi ve katılımcı teyitleri yöntemleriyle
sağlanmıştır. Yapılan çalışmadan elde edilen sonuçlara göre geliştirilen BAYBÖ yeterli düzeyde
geçerlik ve güvenirlik değerlerine sahiptir. Öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme becerileri
cinsiyete ve eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Okul türlerinin bilimsel
araştırma yapma nedenlerinde farklılık görülmüştür. Katılımcılar, öğretmenleri bilimsel araştırma
çalışmaları için istekli ve yeterli bulmadıklarını; kaynak bulma, öğretmenlerin ilgisizliği ve problemi
tanımlama kısımlarında zorlandıklarını ve lisansüstü öğretim görmenin bilimsel araştırma yapabilme
becerilerini olumlu etkilediğini ifade etmişlerdir.
Anahtar Kelimeler: Bilimsel Araştırma, öğretmen yeterlikleri, karma yöntem, ölçek geliştirme