CUDES JOURNAL, cilt.3, sa.12, ss.45-70, 2020 (Hakemli Dergi)
Çalışmada ekonomik büyüme ve enerji tüketimi
arasındaki ilişki seçilmiş yükselen piyasalara örnek ülkelerde ana akım büyüme
teorileri ve ileri sürülmüş hipotezler üzerinden sınanmıştır. İki faktör
arasındaki ilişkinin hangi ana akım büyüme teorisi ile örtüşeceği Konya’nın
Bootstrap Granger Nedensellik test sonuçları doğrultusunda açıklanacaktır. Çalışmanın
hem yatay kesitsel sonuçları hem de panel sonuçlarına göre, ekonomik büyümeden
enerji tüketimine doğru anlamlı bir nedensellik olduğunu ifade eden korumacılık
hipotezi doğrulanmıştır. Bu sonuçlar yükselen piyasa ekonomilerinin kendilerine
özgü temel karakteristikleri ile açıklanabilir. Yükselen piyasa ülkelerinin
nüfusu, dünya nüfusunun yarısından fazlasını oluşturmakta ve gelişmiş sanayi
ülkelerine göre daha yüksek büyüme oranları yaratmaktadırlar. Hızla gelişen imalat sanayi, teknoloji ve
yazılım gibi sektör faaliyetleri sonucu şehirleşme ve kırsalın kentleşme oranı
arttıkça enerji tüketimleri de bu artışlara nedensellik oluşturabilmektedir.
Hindistan örneği dışındaki ülkelerde karşılıklı bir nedensellik ilişkisi
bulunamamıştır. Ampirik sonuçlar yalnızca Hindistan'da enerji tüketiminin
ekonomik büyümeye ekonomik büyümenin de enerji tüketimine neden olduğunu
göstermekte ve geri besleme (bildirim) hipotezini desteklemektedir. Değişkenler
arasındaki karşılıklı nedenselliğin imalat sektörü ile büyüme arasındaki doğru
yönlü ilişkiden, 2030 Sürdürebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesinde
kalkınma projelerinin %74’ini enerji üzerine dayandırmayı planlamasından,
enerji teknolojisi alanlarındaki inovasyon çabalarından, enerji arz
kaynaklarının çeşitlendirilmesine öncelik verilmesinden kaynaklandığı söylenebilir.
Bununla birlikte, Macaristan, Malezya,
Çin, Türkiye, Meksika, Arjantin, Romanya ve Brezilya’da enerji tüketiminden
ekonomik büyümeye doğru herhangi bir nedensellik bulunamamıştır. Bu sonuç bu
ülkelerin enerji kaynakları açısından dışa bağımlı olmaları nedeniyle enerji
tüketiminde meydana gelen artışların hem enerji ithalatını artırmakta hem de
ekonomik büyümede dengesizlik yaratmasından kaynaklı olabilir. Bu çalışmada önemli ekonomik büyüme
oranları ile dikkat çeken yükselen piyasa ekonomilerinde iktisadi büyüme için
enerji tüketiminin önemi sorgulanmış ve büyümeye doğrudan etkisinin olmadığı
sonucuna varılmıştır.
In this study, the relation between economic growth and energy
consumption are tested based on hypothesis within mainstream growth theories in
selected emerging markets.Matching mainstream growth theory, namely explaining
the relation between two factors, is explained based on the results of
Bootstrap Granger Causality test of Konya.According to both cross-sectional and
panel results, the protectionism hypothesis claiming a significant causality in
the direction of economic growth to energy consumption is confirmed.These
results can be explained with their own specific fundamental characteristics of
emerging market economies.The population of emerging market countries makes
more than a half of the world population and they demonstrate higher growth
rates than developed, industrialized countries.Along with the increasing degree
of urbanization and the urbanization of rural areas as a result of fast growing
sectoral activities such as manufacturing, technology and software, the energy
consumption may lead to these increases.
Actually, other than India case, we couldn’t find a causality relation
in both direction in selected emerging countries.The empirical results shows
that only in India the energy consumption leads to economic growth and vice
versa, and support the feedback hypothesis.The bidirectional causality between
variables may be due to a positive relationship between manufacturing and
growth, planning 74% of the development projects as energy related projects
within the framework of 2030 Sustainable Development Goals, innovation efforts
in energy related technologies, and prioritizing diversification of energy
supplies.Nonetheless, we couldn’t find any causality in the direction from
energy consumption to economic growth in Hungary, Malaysia, China, Turkey,
Mexico, Argentina, Romania and Brazil.This result may stem from energy
dependency of these countries in terms of energy resources, which leads to an
increase in energy imports and instability in economic growth when energy
consumption increases.In this study, the importance of energy consumption for
economic growth in emerging market economies with distinguishing rate of
economic growth is analyzed, and it’s concluded that there is no direct effect
of energy consumption on growth.