Manas Journal of Social Studies, cilt.9, sa.4, ss.2637-2651, 2020 (Hakemli Dergi)
Devletin ülkesi, genellikle kara sınırı, nehir veya deniz kıyısı ile sınırlandığı halde birçok ülkenin diğer ülke sınırları dahilinde toprakları bulunmaktadır. Tarihi veya etnik kökenleri bulunabilen bu tür bölgeler, eski Sovyet cumhuriyetlerinde oldukça fazladır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bu tür bölgeler kapsamında, kendi ülkesi içindeki diğer ülkeye ait alanlar ile bu alanlarda yaşayıp diğer ülkenin vatandaşları konumundaki kişilerle ilgili, egemenlik ve kamu hizmetleri bağlamında ciddi sorunlar bulunmaktadır. Refah toplumun önemli bir aracı olarak gelişmiş ülkeler arasındaki entegrasyon yani sınırların anlamsızlaşması uygulamalarına karşın genellikle sömürgecilik döneminden kalan sınır, vatandaşlık gibi konular, komşular ile ilişkileri olumsuz etkilemektedir. 2020 şartlarında Özbekistan ve Kırgızistan'daki anklav/eksklav alanları ile başta Tacikistan'dakiler olmak üzere benzer düzenlemelerin barışçıl yollarla huzur, güven, refah ve işbirliğini güçlendirecek şekilde çözülmesi gerekmektedir. Bu tür uygulamaların günümüzde ciddi bir sorun oluşturmaması, gerek dış güçlerin provokasyonları gerekse diğer beklenmedik gelişmeler sonucu, ilişkilerin bozulmayacağını, hatta çatışmalara yol açmayacağını garanti edemez. Bu makalede Özbekistan ve Kırgızistan'daki anklav/eksklav alanları kapsamındaki uygulamalara ve bunlardan kaynaklanan sorunlara son vermek üzere iki ülke arasındaki mutabakat süreci ele alınmaktadır. Bu kapsamda gerek her iki ülkede gerekse diğer bölge ülkelerinde, refah ve huzurun tesisi ile karşılıklı güven ve işbirliği ilişkileri çerçevesinde Uluslararası Hukuk zemininde çözüm önerileri tartışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Ülke sınırları, Anklav/Eksklav, Eski Sovyet Cumhuriyetleri, Sorun çözümü, Uluslararası hukuk
Abstract
Although the country of state is usually limited by land border, many countries have lands within the borders of other countries. Such regions, which may have historical or ethnic origins, are abundant in the former Soviet republics. After the dissolutions of the Soviet Union, there are serious problems in the context of sovereignty and public services regarding the areas belonging to other countries within their own country and the people who live in these areas and became citizens of the other country. Integration process, the meaningless of the borders has become an important means of welfare society. However border and citizenship-like problems, which remain from the colonial period, affect the relations with neighbours negatively. In 2020 conditions, the enclave/exclave areas in Uzbekisan and Kyrgyzstan and similar regions, especially those in Tajickistan, need to be resolved peacefully, in a way that will strengthen peace, trust, prosperity and cooperation. Such areas may not be serious problem for today. However, as a result of provocations of foreign Powers and other unexpected developments, it can not to be guaranteed that areas will cause conflicts. This article first discusses the reconciliation process between the two countries to end current and potential problems. In this context, solutions are discussed on the basis of International Law within the framework of mutual trust.
Key Words: Borders of states, Enclave/exclave, Former Soviet Republics, Conflict Resolution, International law