İnsan hayatı olarak bilinen şey, bitki ve hayvanların canlılıklarından farklı olarak bir anlamın tebellür etmesi ve müşahhas hale gelmesi ile irtibatlıdır. Şüphesiz ki bu cümle, bizim varlığımızı bir anlam çeperine sığınarak ve oradan yola çıkarak değerli kılabileceğimizi ve bir üstünlüğe sahip olabileceğimizi imgeler. Müslümanlara göre insan hayatının anlam kazanmasının göklerden habere müstenit tek yolu olan Kur’an, hem okunuşu hem de muhtevasının insan katında bir anlam kazanması ve insan hayatını oluşturucu, değiştirici ve dönüştürücü bir fonksiyona sahip olması ile nüzûlünden itibaren merkezde bulunmuştur. Burada felsefi çıkarsamalara ulaşmak ve belirli bir anlayış ve kavrayış şekline ulaşmak gibi bir mana gözetmeksizin doğrudan Kur’an kıraatinin ilm-i kıraatin naklettiklerine müstenit olarak farklılaşmasının Kur’an’ın anlam ve yorumuna ne derecede etkide bulunduğuna dair bir değerlendirmede bulunulacaktır. Kitâbeti, kıraati ve tilâveti tevâtüren Hz. Peygamber’e kadar ulaşan Kur’an’ın kıraati dendiğinde Kur’an-ı Kerîm’in kelimelerinin okunuşundan söz edilmiş olur. Bu manada kıraat ilmi, Kur’an kelimelerinin okunuş keyfiyetini, sahabe yoluyla Hz. Peygamber’e kadar ulaşan ve Rasûlullâh’ın yedi harf ruhsatında müsaadesini şer’an bulmuş olan bu farklı kıraatler arasındaki ihtilafları da ortaya koyarak inceleyen ilim dalıdır. Bir başka tarif ile kıraat ilmi; Kur’an-ı Kerîm lafızlarının edâ keyfiyetini ve nakledenlerine istinâden bu husustaki farklılıkları inceleyen bir ilimdir.80 Bu tariflerden de anlaşılacağı üzere ilm-i kıraat bir dirâyet ilmi olmayıp esası nakle ve semâ‘a dayanan rivâyet ilmidir. Kaynağı ise yukarıda da zikredildiği üzere özellikle yedi harf ruhsatı ile sünnet ve icmâı ümmettir.