Çalışma ve Toplum, cilt.1, sa.48, ss.199-228, 2016 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, 20. yy. boyunca gelişerek günümüzde kayda değer
bir endüstri haline gelmiş olan Türk film endüstrisinde çalışma
ilişkileri ve sendikal örgütlenmede yaşanan dönüşüm ile günümüzde
yaşanan sorunlar ve nedenlerini ortaya koymak amaçlanmıştır.
Türkiye’de de 1960 yıllarda sektör haline gelmeye başlayan sinema
2000’li yıllarda televizyonlarda dizi yapımlarının artmasıyla birlikte
kayda değer bir film endüstrisi haline gelmiştir. Ancak bu gelişim
çalışma koşulları açısından büyük olumsuzlukları da beraberinde
getirmiştir. Diğer taraftan 1980’den sonra gerilemiş olan sendikal
örgütlenme düzeyi de zayıftır.
Bu çalışmada yapılan alan araştırması ile film endüstrisinde çalışma
ilişkilerinde ve sendikalaşmada yaşanan dönüşüm, günümüzde
yaşanan sorunlar ve nedenleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu
çerçevede, film endüstrisinde yer alan sendika yöneticileri ve
çalışanlarla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Görüşme yapılan
endüstri çalışanları ve sendika yöneticileri tarafından düzensiz
ödemeler ya da ücretlerin alınamaması, setlerde uzun çalışma saatleri
ve yoğun çalışma programı, artan iş kazaları ve sosyal güvencelerinin
olmaması gibi pek çok sorun dile getirilmiştir. Buna ek olarak
endüstrideki işleyişin büyük bir bölümünün bireysel ilişkileri
üzerinden gerçekleştiği, çalışanlar arasında dayanışma ve sendikal
örgütlenme düzeyinin düşük olduğu görülmektedir
: The aim of this study is to review labour relations and
unionization in Turkish film industry that has been developed during
the 20th century and has become a noteworthy sector with the
increasing production of TV series, from a historical perspective and
to evaluate the contemporary status of unionization in Turkish film
industry. However this development has been occurred with bad
working conditions and low unionization.
In this study a field research has been conducted to reveal the
transformation and problems in labour relations and unionization and
determine to cause of problems. In the research, qualitative method
was preferred and the data was compiled through in-depth interview
with unions and workers. As an outcome of the research the bad
working conditions, low wages and irregular payment, long working
hours, intensive work program, increasing work accidents and
absence of social security are mentioned by the interviewers.
Although all of the workers mention about those unfavourable
conditions, they do not believe that trade unions can improve their
working conditions. Due to the major role of individual relationships,
solidarity among labour force has not improved and unionization has
stayed weak in the film industry.