Gevher Nesibe 4. Uluslararası Sağlık Bilimleri Kongresi, Ankara, Türkiye, 23 - 24 Kasım 2019
ACHİLLEA BİEBERSTEİNİİ AFAN. TÜRÜNÜN PSEUDOMONAS AERUGİNOSA'NIN SALT ÇOĞUNLUĞU ALGILAMA SİSTEMİ ÜZERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI
INVESTIGATION OF EFFECT OF QUORUM SENSING ACTIVITY OF ACHILLEA BIEBERSTEINII AFAN. SPECIES ON PSEUDOMONAS AERUGINOSA
Elif MURCAK
Yüksek Lisans Öğrencisi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Farmasötik Mikrobiyoloji Bölümü, elifmurcak20@gmail.com (Sorumlu Yazar)
Burçak GÜRBÜZ
Dr. Öğr. Üyesi, Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, burcakgurbuz@windowslive.com
Ahmet DOĞAN
Dr. Öğr. Üyesi, Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Botanik Anabilim Dalı adogan@marmara.edu.tr
Ümran SOYOĞUL GÜRER
Prof. Dr., Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı ugurer@marmara.edu.tr
Nüzhet Cenk SESAL
Doç. Dr., Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü csesal@marmara.edu.tr
ÖZET
Pseudomonas aeruginosa, sepsis, zatürre, akut ve kronik akciğer enfeksiyonlarına neden olan çoklu antibiyotik direncine sahip fırsatçı bir patojendir. Antimikrobiyal direnç riski olmadan P. aeruginosa'nın virülansını azaltmada yeni bir yaklaşım; bakteriyel iletişim sistemi olarak adlandırılan salt çoğunluğu algılama sistemlerini (Quorum Sensing-QS) engellemektir. P.aeruginosa’nın QS mekanizması ile antimikrobiyal direnç ve biyofilm oluşumu da dahil pek çok virulans faktörünü düzenlendiği bilinmektedir. Bu nedenle doğal kaynakların QS karşıtı aktivitelerinin keşfedilmesi son derece önemlidir. Halk tıbbında antiinflamatuar, analjezik, antispazmodik, antimikrobiyal ve yara iyileştirici özelliklerinden dolayı Achillea türleri etnofarmakolojik öneme sahiptir. Bu çalışmada, Achillea biebersteinii Afan. türünün QS inhibisyon özelliklerinin P. aeruginosa'ya karşı araştırılması amaçlanmıştır. Öncelikle A.biebersteinii Afan. bitkisinin aseton ekstraktı hazırlanmıştır. Ekstraktın salt çoğunluğu algılama sistemi üzerine etkisinin belirlenebilmesi için P. aeruginosa lasB-gfp, rhlA-gfp ve pqsA-gfp suşları kullanılmıştır. A.biebersteinii Afan. ekstraktları seri dilüsyonlarla P.aeruginosa suşları üzerinde test edilmiştir. Biyomonitör suşların büyüme ve yeşil floresans protein (GFP) ekspresyon miktarları, multimod mikroplaka okuyucu (Biotek-Cytation 3) ile 16 saat boyunca her 15 dakikada bir absorbans ve floresans ölçümleri ile belirlenmiştir. GFP ekspresyonunun floresansı, 485 nm eksitasyon ve 535 nm emisyon dalga boylarında ölçülmüştür. A.biebersteinii Afan aseton ekstraktı (240 µg/ml) P.aeruginosa'nın lasB-gfp suşunda yaklaşık % 48, rhlA-gfp suşunda % 39 ve pqsA-gfp suşunda % 62 inhibisyon oranı göstermiştir. Sonuç olarak, P.aeruginosa'nın salt çoğunluğu algılama sistemini inhibe eden A.biebersteinii Afan. ekstraktının gelecekteki antivirulans araştırmalarında kullanılabilecek
potansiyel bileşiklere sahip olabileceği düşünülmektedir. Ülkemizde önemli bir etnobotanik öneme sahip olan, halk sağlığının iyileştirilmesinde kullanılan A. biebersteinii Afan. türünün, salt çoğunluğu algılama sistemi üzerindeki etki mekanizmalarının aydınlatılması ile enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde kullanılabilmesine yönelik yapılacak çalışmalara bir zemin hazırlayabileceği düşünülmektedir.
Anahtar sözcükler: Achillea biebersteinii Afan., Salt Çoğunluğu Algılama Sistemi, Pseudomonas aeruginosa.