Akademik Veri Yönetim Sistemi
8. EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ SEMPOZYUMU, İstanbul, Türkiye, 12 - 15 Mayıs 2022, ss.51
Giriş: Uzun süreli sabit ışığa maruz kalma sirkadiyen aritmiye neden olur ve kognitif
fonksiyonu olumsuz etkiler. Egzersizin kognisyona olumlu etkileri bilinmekteyken, farklı tip
egzersiz modellerinin sirkadiyen aritmi ve kognisyona olası etkileri merak konusudur.
Amaç: Çalışmada sabit ışığa uzun süreli maruziyetle sirkadiyen aritmi oluşturulan sıçanlarda
orta şiddetli sürekli egzersiz (CMT) ile yüksek şiddetli aralıklı egzersiz (HIIT)
uygulamalarının ve melatonin takviyesinin, kognitif fonksiyon üzerine etkileri incelenmiştir.
Yöntem: Sıçanlar kontrol grubu ile birlikte sedanter (SED), orta şiddetli sürekli egzersiz
(CMT), yüksek şiddetli aralıklı egzersiz (HIIT) ve bunlara melatonin (MEL) eklenen gruplar
olmak üzere toplamda yedi gruba (n=8/grup) ayrıldı. Kontrol grubu, aydınlık/karanlık
döngüde (LD); diğer gruptaki hayvanlar aydınlık/aydınlık döngüde (LL) barındırıldı.
Egzersizler koşu bandında 6 hafta boyunca (5 gün/hafta) gerçekleştirildi ve son 3 hafta sabit
ışık protokolü uygulandı. Işık maruziyeti süresince ilgili sıçanlara her gün intraperitoneal (ip)
melatonin (10 mg/kg) enjeksiyonu yapıldı. Kognisyonu değerlendirmek için obje tanıma testi,
anksiyete düzeylerini değerlendirmek için delikli levha ve artı labirenti testleri uygulandı.
Beyin dokularında biyokimyasal ve histolojik değerlendirmeler yapıldı.
Bulgular: Kontrol grubu nöron sitoplazmalarının normal hatlara, SED grubununsa piknotik
nükleuslara sahip olduğu belirlenmiş; MEL grubunda bu dejeneratif etkiler azalmıştır.
Egzersiz ve melatonin gruplarının dentat girus bölgesi kontrole benzer bulunup, nörogenezde
artış izlenirken; CA3 bölgesinde nörogenez HIIT grubunda belirgin olarak artmıştır. Kognitif
fonksiyon sürekli ışık maruziyetiyle sedanter hayvanlarda baskılanmışken, melatonin
uygulaması ve/veya egzersiz uygulamalarıyla geri dönmüştür (p<0.05). Anksiyete düzeyi
egzersiz uygulamalarıyla azalmıştır (p<0.05-0.01). MPO aktivitesi sirkadiyen aritmi ile
artmış, melatonin ve egzersiz uygulamalarıyla baskılanmıştır (p<0.05-0.001).
Tartışma ve Sonuç: MEL uygulaması nöronlardaki dejeneratif etkileri azaltmış; HIIT ve
CMT ise nörogenezi arttırırken, HIIT angiogenez ve nörogenezi belirgin olarak arttırmıştır.
Sonuçlarımız sirkadiyen aritmi ile baskılanan kognitif fonksiyonun, melatonin ve egzersiz
uygulamaları ile iyileştiğini ve nörodejeneratif hasarın toparlandığını düşündürmektedir.
Anahtar Sözcükler: Sirkadiyen ritim, HIIT, Melatonin, Egzersiz, Sıçan