Tasarrufların Yatırıma Dönüşümünde Banka Kredilerinin Rolü


Creative Commons License

Işıl G., Tanınmış Yücememiş B., Alkan U.

Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, cilt.53, sa.622, ss.9-32, 2016 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 53 Sayı: 622
  • Basım Tarihi: 2016
  • Dergi Adı: Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.9-32
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Ülkelerde tasarrufların yatırımlara dönüşümünde bankalar aktif rol alırlar. Literatürde banka faiz oranlarında görülen değişikliklerin tasarruf birikiminin yanı sıra kredi mekanizması ile yatırım düzeylerinde değişikliğe yol açtığı öne sürülür. Ekonomik büyümenin ve refah artışının sağlanmasında büyük önem arz eden yatırımların en önemli kaynağı ise ulusal tasarruflardır. Ulusal tasarruflardaki yetersizlik yatırımlar için yeterli sermaye birikiminin oluşmadığı anlamına gelir. Türk mali piyasalarında da tasarrufların krediye dönüşümünde ve yatırımlara yönlendirilmesinde özellikle bankacılık sektörü ve kredi mekanizmasının etkin işleyişi önem arz eder. Çalışmamızda da görüldüğü üzere Türk bankacılık sektörü finansal açıdan sağlam göstergelere sahip olmasına karşın, ülkemizde tasarrufların gelişmiş ülkelerin gerisinde kaldığı ve tasarruf açığının bulunduğu bilinmektedir. Ülkede sermaye birikiminin yetersizliği, mevduat yetersizliği, değişken faiz oranları, tahsili gecikmiş alacakların yarattığı risk algısı ve mevcut tasarrufların bankalar aracılığı ile krediye dönüştürülmesinde karşılaşılan zorluklar kredi hacmini ve arzını etkilemekte, bankaların kredi mekanizmasının işleyişindeki etkinliği azaltmaktadır. Türkiye’de bu problemlerin aşılabilmesi durumunda tasarruf hacminin genişleyebileceği ve tasarrufların yatırımlara dönüşümünün hızlanacağı öngörülebilir. Böylece ekonomik büyüme genişlerken, istihdam ve refah artışına da katkı sağlanabilecektir. Bu çalışma, Türkiye’de 2008:1-2016:7 dönem aralığında tasarrufların yatırıma dönüştürülmesinde banka kredilerinin rolünü basit regresyon yöntemi ile ölçmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede krediler ve kredi arzı literatür doğrultusunda bağımlı değişkenler olarak seçilmiş ve iki ayrı model kurgulanmıştır. Birinci modelde krediler ile mevduat, ticari kredi faiz oranı, öz kaynaklar, sanayi üretim endeksi, tahsili gecikmiş alacaklar ve banka karlılığının ilişkilendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. İkinci modelde ise kredi arzı ile mevduat, öz kaynaklar, sanayi üretim endeksi, tahsili gecikmiş alacaklar ve banka karlılığının ilişkilendirilebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Tasarruf, Yatırım, Kredi, Kredi Arzı, Basit Regresyon

Banks take an active role in converting savings into investments. The literature suggests that changes in interest rates lead to changes in investment and loan mechanism as well as saving deposits. National savings are resources used to fund investments, they have great importance if governments would like to achieve economic growth and improve welfare. Insufficient national savings are an indication of insufficiency in capital stock for investments. Particularly, effective functioning of banking sector and loan mechanism are important in converting savings into loans and channelling them to investments in Turkish finance markets. As is explained in this study, it is a widelyknown fact that the level of savings in Turkey is below the levels in developed countries and there is a saving deficit in our country despite the solid financial indicators in connection with Turkish banking sector. Insufficiency of the capital stock, limited level of deposit funds, variable interest rates, risk perception created by overdue receivables and difficulties experienced in converting current savings into loans via banks affect the loan volume and supply and reduce the efficiency in the functioning of loan mechanisms operated by banks. It would not be wrong to expect that savings volume will expand and conversion of savings into investment will be accelerated when these problems are overcome in Turkey. Increased economic growth in this waywould also contribute to the employment rates and improve welfare. The objective of this study is to measure the role of bank loans in converting savings into investments in the period 2008:1-2016:7 in Turkey, using simple regression method. Accordingly, loans and loan supply have been selected as dependent variables as suggested in the literature in order to develop two different models. The first model reveals that loans and deposits, interest rate for commercial loans, equities, industrial production index, overdue receivables and profitability of banks can be correlated. The second model indicates possibility to establish a correlation between loan supply and deposit, equities, industrial production index, overdue receivables and profitability of banks.

Keywords: Saving, Investment, Loan, Loan Supply, Simple Regression