ilahiyat akademi, ss.269-282, 2018 (Hakemli Dergi)
Hadis ve fıkhın erken dönemiyle ilgilenen oryantalist araştırmacıların
Muvatta’ hakkında önemli bir literatür oluşmasına imkan
sağlayacak kadar sayıda eser kaleme aldığını söylemek mümkündür. Bu çalışmalar
arasında özellikle Muvatta’ın ortaya çıktığı dönemi tartışması
itibariyle kendisinden sonra pek çok kitap, makale ve değerlendirmenin yazılmasına
neden olması sebebiyle Norman Calder’ın Studies in
Early Muslim Jurisprudence adlı eserini zikretmek önem arz etmektedir. Bu
makalede Calder’a eleştiriler yönelten araştırmacılar
arasında özellikle Wael B. Hallaq ve Harald Motzki’nin
tenkidleri ele alınarak hem Oryantalist paradigmanın içerisindeki ilmî ve fikrî
süreklilik ortaya konulmuş hem de Oryantalist araştırmacıların tamamının aynı
fikre sahip olduğu ve onlar tarafından kaleme alınan her eserin benzer sonuçlar
içerdiği şeklinde genellemeci bir yaklaşımın yol açacağı muhtemel hatalara
dikkat çekilmiştir.
Oryantalist paradigmanın hadis ilminin temel bir problemi
hakkındaki yaklaşımını tespit edebilmenin, ancak ilgili mesele etrafında ortaya
çıkan çalışmaların tamamını bir arada görmek ve değerlendirmek ile mümkün
olabildiği düşüncesini ortaya koymayı amaçlayan bu makale, söz konusu literatürden
istifade etmek isteyen bilim insanlarına bir yöntem ve perspektif sunmayı da ön
görmektedir.
Anahtar Kelimeler: Oryantalizm, Norman Calder, Harald
Motzki, Wael B. Hallaq, Muvatta’, Tarihlendirme
It is possible to say that the orientalist researchers who showed a
particular interest in the early period of hadith and Islamic jurisprudence
have written enough to form a significant literature on Muwatta’. Among these
works, Norman Calder’s Studies in Early Muslim Jurisprudence is worthy of note,
for it discusses the period in which Muvatta’ emerged and his book is widely
discussed in many books, articles and reviews. In this article, the scientific
and intellectual continuity within the orientalist paradigm will be discussed,
as well as the possible mistakes caused by a generalist approach asserting that
all orientalist researchers have the same mindset and each study made by them
arrives at similar conclusions. The subject will be handled through the
criticisms made researchers for Calder; especially Wael B. Hallaq and Harald
Motzki.
This article aims to present the idea that the only way to
determine the approach of the Orientalist paradigm on any fundamental issue of
the science of hadith, all of the studies ever done in that particular subject
must be evaluated together. It also aims to provide a method and a perspective
to researchers who want to benefit from orientalist literature.
Keywords: Orientalism, Norman Calder, Harald Motzki, Wael B.
Hallaq, Muwatta’, Dating