Art-e Sanat Dergisi, cilt.12, sa.23, ss.185-193, 2019 (Hakemli Dergi)
Geçen zaman sürecinde tüm unsurlar, miktar içeren yaşam prensiplerinden oluşur. Hayat dediğimiz
yaşam süreci içinde en önemli iki temel kavram zaman ve başlangıç – bitiş kavramlarıdır.
Başlangıç, gelişme ve bitiş serüvenini kapsayan yaşam kompozisyonların karşı duramadığı tek şey
zamandır. İçinde yaşadığımız doğaya baktığımızda yaşamın her saniyesinde ve her şeyde başlangıç ve bitiş
çizgisi arasındaki geçişler gözlemlenebilir. Doğanın yaşam prensiplerinin zamana bağlı değişen miktar
kavramları gizemli anlatımla, geometrik zengin desen kompozisyonları ve motiflerle halıların yüzeyinde
yer almaktadır. Hayatın sonsuzluk özlemi ve doğadaki yaşam farkındalığı; duygu ve düşüncelerin
yüklendiği giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini kapsayan estetik kompozisyonlarla şekillenir. Türk halı
sanatında miktar içeren kompozisyonlar çeşitlilik gösterir. Orta zeminde gökyüzü, güneş ya da büyük
yıldız grubu desenler, hayatın belirli, dışına çıkılamayan kararlı yapısını temsil eden, tek ya da tekrar eden
kare - dikdörtgen kompozisyonlarla yer alırlar. Kompozisyon ve desenlerde miktar kavramının diğer
temsilcisi mihrap desenli halılardır. Mihraplı desenler bazen üç, bazen de tek desenli olabilmektedir. Türk
sanatı içinde önemli bir yere sahip olan halılarda en önemli konu, fonksiyonel yapılarının ötesinde
gözlem, farkındalık ve düşüncenin üstün estetik anlayışla ifade edilerek, son derece başarılı kompozisyon,
desen ve motiflerle yansıtılmasıdır.
In the elapsed time period, all elements are composed of life principles that contain quantity. The two
most important concepts in the life process we call life are time and beginning - ending concepts. The
only thing that the compositions of life, including the beginning, development, and ending adventure,
cannot stand against is time. When we look at the nature we live in, we can observe the transitions
between the beginning and the finish line in every second of life. Time-varying concepts of life principles
of nature are given on the surface of carpets with mysterious expression and geometric rich pattern
compositions and motifs. Life's eternity and life awareness in nature; emotions and thoughts are shaped
by aesthetic compositions covering the introduction, development and conclusion sections. In Turkish
carpet art, compositions with quantity vary. Sky, sun or large star group patterns on the middle floor are
represented by single or repeating square - rectangular compositions that represent the specific, non -
removable stable structure of life. The other representative of the concept of quantity in compositions
and patterns are the mihrab patterned carpets. Patterns with mihrabs can sometimes have three or
sometimes single patterns. The most important issue in the carpets which have an important place in
Turkish art is that beyond the functional structures, observation, awareness and thought are expressed with superior aesthetic understanding and are reflected with highly successful compositions, patterns
and motifs.