TEKNİK, ESTETİK VE KAVRAMSAL BAĞLAMDA FOTOĞRAFTA BULUT


ERUTKU B. Ü.

İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, cilt.6, sa.1, ss.92-108, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

İnsanoğlu kendini ifade edebildiği sanatsal alanlarda bulut görüntüsünü kullanmıştır. Sanatçıların her biri, geçici, ömrü kısa ama etkisi fazla olan bulutlara farklı farklı anlamlar yüklemişler; duygularını, ruhsal durumlarını bulut görüntüsüyle birleştirmişlerdir. Fotoğraf sanatı dışındaki disiplinlere bakıldığında bulutun ele alınışı daha detaylı ve örnek olarak daha fazladır. Fotoğraf tarihi boyunca çekilmiş fotoğraflarda büyük çoğunlukla bulut, gökyüzüne doku veren, gösterişli ve ikincil kompozisyon ögesi olarak yer almıştır. Fotoğraflarında bu yaklaşımın dışında bulutlara ayrı önem veren fotoğrafçı sayısı azdır. Bu çalışmada kadrajındaki buluta teknik, estetik ve kavramsal farklılık kazandıran fotoğrafçıların işleri ele alınmıştır. Örnek olarak incelenen Gustave Le Gray, Alvin Langdon Coburn, Alfred Stieglitz, Edward Weston, Ansel Adams, Minor White, Jerry Uelsmann, Nuri Bilge Ceylan, Berndnaut Smilde ve Vik Muniz’in fotoğraflarının teknik ve estetik açıdan yaklaşım farkları irdelenmiştir. Fotoğrafın teknik anlamda gelişim yıllarında bulutların daha iyi fotoğraflanması ve baskısının daha iyi yapılmasına odaklanılmıştır. Fotoğrafı disiplinlerarası (müzik-psikoloji) değerlendiren, olduğu gibi en mükemmel şekilde göstermeye çalışan, doğayı kendi duygularını aktarmak için bir aracı olarak seçen, gerçek görüntüleri sürreal fotoğraf haline getiren bir dokunuş olarak gören, portresi çekilen kişinin ruh halini temsili için kullanan, yapay bulut yapıp onu belgeleyen, uçak ile bulut şekilleri çizdirip oluşan bulutları fotoğraflayan fotoğrafçılar her ne kadar farklı yöntemlerle konuyu ele almış gibi gözükseler de aslında “bulut”un seçimi bir anlamda geçiciliği, akışı en nihayetinde zamanı temsil eder.

Bulut üzerinden fotoğrafçıların yaptıkları çalışmaları bir araya getiren, irdeleyen ve yaklaşım farklarını sorgulayan fotoğraf alanında bir akademik çalışmaya rastlanmamıştır.