Dallas Smythe’nin İzleyici Metası Yaklaşımını Dijital Medya Ortamları Üzerinde Yeniden Düşünmek: İzleyici Metasından Kullanıcı Metasına

Kadıoğlu Z. Y.

5. Uluslararası Sosyal Bilimler ve İnovasyon Kongresi, Ankara, Türkiye, 12 - 13 Kasım 2022, ss.268-289, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.268-289
  • Marmara Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dallas Smythe’nin izleyici metası yaklaşımı televizyonun baskın araç olduğu zamanlarda

ortaya atılmıştır. Smythe’nin çalışmaları iletişimin ekonomi politiği üzerine çalışanlar için

önemli bir çıkış noktası oluşturur. Smythe; medya sektörünü sadece içeriklerin toplumsal

etkileri açısından ele alan eleştirel kuramların aksine diğer sektörler gibi üretim ve emek

üzerinden ele alır. İzleyici/kullanıcı edimlerini emek olarak tanımlar ve izleyici zamanının

emtiaya dönüştüğünü ortaya koyar. İzleyici metası yaklaşımına göre kitle iletişim araçları

izleyici üretir ve reklam verenlere satarlar. İzleme eyleminin ekonomik bir değer yaratması

onu meta konumuna getirir. Dallas Smythe izleyicilerin içerikler karşısında geçirdikleri

zamanın reklam verenlere satılmasını aynı zamanda bir sömürü olarak ele almıştır.

Günümüzde ise kitle iletişim araçlarının dijitalleşmesi, etkileşimli iletişim mecralarının ortaya

çıkmasıyla izleyiciler kullanıcıya dönüşmüştür. Dijital ortamlarında kullanıcılar içerik

üreterek, içerik takip ederek ve kendilerini tanımlayan paylaşımlarda bulunarak yarattıkları

ekonomik değer dolayısıyla kullanıcı metası konumuna gelirler. Dijital medya sektöründe

kullanıcıların ürettiği içerikler ara maldır. Kullanıcıların çoğu ürettikleri içeriklerin yarattığı

ekonomik değerden habersizce ve gönüllü olarak internet üzerinde varlıklarını ve

aktivitelerini sürdürürler. Kullanıcı emeğinin yarattığı gelirin faydası sadece ortamı sağlayan

internet tabanlı iletişim şirketlerine ait olur. Bu çalışmada izleyici metasından kullanıcı

metasına doğru evrilen süreç ele alınmış, kullanıcı metasından elde edilen ekonomik değerin

kullanıcıların ve toplumun yararına kullanılabileceği düzenleme önerilerinde bulunulmuştur.

Dallas Smythe's audience commodity approach was introduced when television was the

dominant medium. Smythe's work constitutes an important starting point for those working on

the political economy of communication. Smythe; Contrary to critical theories that only deal

with the media sector in terms of the social effects of the contents, it deals with production


and labor like other sectors. He defines viewer/user actions as labor and reveals that viewer

time turns into commodities.

According to the audience commodity approach, mass media generate audiences and sell

them to advertisers. The fact that the act of watching creates an economic value makes it a

commodity. Dallas Smythe also considered the sale of the time spent by viewers on content to

advertisers as an exploitation. Today, with the digitalization of mass media and the emergence

of interactive communication channels, audiences have turned into users. In their digital

environments, users become user commodities due to the economic value they create by

producing content, following content, and sharing self-defining posts. Content produced by

users in the digital media sector is intermediate goods. Most of the users continue their

existence and activities on the internet voluntarily and unaware of the economic value created

by the content they produce. The benefit of the income generated by the user labor only

belongs to the internet-based communication companies that provide the medium. In this

study, the process that evolves from the audience commodity to the user commodity is

discussed, and it is suggested that the economic value obtained from the user commodity can

be used for the benefit of the users and the society.